Αυτό φαίνεται ότι...
θα διαρκέσει μερικές εβδομάδες ακόμη, καθώς οι εκπρόσωποι των θεσμών που βρίσκονται από τη Δευτέρα στην Αθήνα για την πρώτη μεταμνημονιακή αποστολή δεν φαίνεται να καταλήγουν – πόσω μάλλον να ανακοινώνουν – στις δικές τους θέσεις επί των διεκδικήσεων της ελληνικής πλευράς.
Όσο λοιπόν θα περνάνε οι ημέρες και μέχρι να ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο, τα σενάρια θα δίνουν και θα παίρνουν.
Και σε αυτά θα ενσωματωθεί – αν δεν έχει ήδη γίνει – και το ενδεχόμενο της προσφυγής στις κάλπες αρκετά νωρίτερα όχι μόνο από τη συνταγματικά προβλεπόμενη ημερομηνία του φθινοπώρου του 2019, αλλά νωρίτερα ακόμη και από τον Μάιο της επόμενης χρονιάς.
Αλλού η ατάκα, αλλού το νόημα
Πολλοί έμειναν στις λεκτικές διατυπώσεις του πρωθυπουργού, ειδικά σε ό,τι αφορά την ηλικία των συνταξιούχων και τον λόγο για τον οποίο δεν πρέπει να προχωρήσει η περικοπή της σύνταξής τους, καθώς επικαλέστηκε το επιχείρημα ότι δεν έχει νόημα να κόψεις το εισόδημα ανθρώπων που ούτως ή άλλως θα... αποβιώσουν σε λίγα χρόνια.
Το γεγονός όμως είναι ότι ο Τσίπρας ξεδίπλωσε με αρκετές λεπτομέρειες το σχέδιο που έχει καταστρώσει το οικονομικό επιτελείο για να «περάσει» από τους θεσμούς και τη ματαίωση των μειώσεων για αφορολόγητο και συντάξεις και την έγκριση των εξαγγελιών που ακούστηκαν το περασμένο Σάββατο στα εγκαίνια της ΔΕΘ.
Το νόημα συνοψίζεται στις ακόλουθες φράσεις:
● «Θέλουμε να πάρουμε πίσω και τα μέτρα και τα αντίμετρα του 2019 και εκείνα του 2020».
● «Θέλουμε να ενεργοποιηθούν μόνο τα μέτρα που ακούστηκαν από το στόμα του πρωθυπουργού, τα οποία μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα υπερπλεονάσματα».
Αυτές οι δύο φράσεις εξειδικεύονται με τα ακόλουθα επιχειρήματα:
«Πιλότος» το πλεόνασμα
Τα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού (σ.σ.: αύριο δίνονται στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο οκτάμηνο) δείχνουν ότι η χρονιά θα κλείσει με υπερπλεόνασμα άνω του 1 δισ. ευρώ.
Είναι το «μαξιλάρι» που εκτιμά ότι έχει το υπουργείο Οικονομικών για να χρηματοδοτήσει την εξαγγελία της επιστροφής των αναδρομικών στους ένστολους, στους δικαστικούς και στους πανεπιστημιακούς. Ενδεχομένως, μάλιστα, αν υπάρξει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος, να βρεθούν πόροι και για τη διάθεση έκτακτου μερίσματος, όπως συνέβη το 2016 και το 2017.
Το ζητούμενο για το οικονομικό επιτελείο είναι να πείσει ότι θα υπάρξει το πρωτογενές υπερπλεόνασμα ή, για την ακρίβεια, ένα πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 4%.
Δεδομένου ότι βρισκόμαστε ακόμη στις αρχές Σεπτεμβρίου – και καθώς ο ελληνικός προϋπολογισμός είναι οπισθοβαρής λόγω των αυξημένων φορολογικών υποχρεώσεων του δευτέρου εξαμήνου – το να πειστούν οι δανειστές για το υπερπλεόνασμα είναι και θέμα… διαθέσεων.
Το οικονομικό επιτελείο ήλπιζε ότι θα είχε στα χέρια του ένα εντυπωσιακό δεύτερο τρίμηνο από πλευράς ανάπτυξης, όμως αυτό δεν ήρθε. Το +1,8% ήταν το έκτο διαδοχικό θετικό ποσοστό, αλλά δεν ήταν η εντυπωσιακή επίδοση που θα έκλεινε στόματα σε Βρυξέλλες, Φραγκφούρτη και Ουάσιγκτον.
Τυπικά το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 «κλειδώνει» τον Απρίλιο του επόμενου έτους με τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Προφανώς δεν μπορούν να περιμένουν οι δύο πλευρές μέχρι τότε, καθώς ειδικά το έκτακτο μέρισμα πρέπει να καταβληθεί εντός της χρήσης για να μην επηρεάσει τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς.
Η συμφωνία επί της δημοσιονομικής απόδοσης της φετινής χρονιάς θα είναι «κλειδί» για όλα τα μέτρα της επόμενης διετίας. Με βάση την απλή οικονομική λογική, δεν μπορεί να κλείσει το 2018 με πρωτογενές πλεόνασμα 4% και άνω και να αποφανθεί με ευκολία κάποιος ότι το 2019 θα έχει μικρότερο πλεόνασμα παρά το γεγονός ότι προβλέπεται μεγαλύτερος ρυθμός ανάπτυξης.
Άρα το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 θα είναι «πιλότος» για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019. Και αν γίνει αποδεκτό ότι υπάρχει δημοσιονομικός χώρος και για του χρόνου, αυτομάτως υπάρχουν τα περιθώρια για να χρηματοδοτηθούν οι ακόλουθες εξαγγελίες:
● Η πρώτη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 29% στο 28%.
● Η πρώτη δόση της μείωσης του ΕΝΦΙΑ.
● Η πρώτη δόση της επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών για τις προσλήψεις νέων κάτω των 25 ετών.
● Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους τόσο για την κύρια σύνταξη όσο και για την επικουρική σύνταξη.
● Η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις, τις κοινωνικές συνεταιριστικές εταιρείες καθώς και τις επιχειρήσεις σε αδράνεια.
Ούτε μέτρα ούτε αντίμετρα
Οι δανειστές έχουν συμφωνήσει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να φτάσει το 3,5% του ΑΕΠ αν ενεργοποιηθούν τα μέτρα και τα αντίμετρα της επόμενης χρονιάς.
Στα μέτρα περιλαμβάνεται η περικοπή των συντάξεων και στα αντίμετρα μια σειρά από παρεμβάσεις, όπως η μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα, ειδικά για τους συνταξιούχους, η επιδότηση 600.000 νοικοκυριών για την καταβολή του ενοικίου ή της δόσης στεγαστικού δανείου, ένα κονδύλι 300 εκατ. ευρώ για την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, την ενίσχυση των σχολικών γευμάτων και την αύξηση των θέσεων στους παιδικούς σταθμούς.
Η Ελλάδα υποστηρίζει το πολύ απλό: Δεν θα εφαρμόσουμε τα μέτρα, δεν θα εφαρμόσουμε ούτε τα αντίμετρα. Άρα και το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει στο 3,5%, αφού για κάθε ευρώ που θα επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός από τη μη περικοπή των συντάξεων θα εξοικονομεί και ένα ευρώ από την περικοπή αντιμέτρων.
«Μούγκα» οι δανειστές
Αντίστοιχη είναι η επιχειρηματολογία και για το 2020. Όπως είπε και ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη Τύπου, μπορεί να μην ανοίξει η συζήτηση από τώρα για το τι θα γίνει με τα μέτρα και τα αντίμετρα του 2020, σε κάθε περίπτωση όμως το αίτημα θα είναι το ίδιο: να μην ενεργοποιηθούν ούτε τα μέτρα, ούτε τα αντίμετρα της επόμενης χρονιάς.
Δηλαδή δεν θα μειωθεί το αφορολόγητο αλλά δεν θα καταργηθεί και η εισφορά αλληλεγγύης για τα εισοδήματα έως 30.000 ευρώ ούτε θα μειωθεί ο βασικός συντελεστής της φορολογικής κλίμακας από το 22% που είναι σήμερα στο 20%.
Αυτές είναι οι ελληνικές θέσεις. Οι δανειστές, προς το παρόν, δεν έχουν τοποθετηθεί ανοικτά.
● Από τη μια υπάρχουν μεν μια σειρά δηλώσεις γενικού περιεχομένου, του είδους «η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα και τους δημοσιονομικούς στόχους που της έχουν τεθεί».
● Από την άλλη καμία επίσημη δήλωση δεν έχει γίνει σχετικά με το αν η μείωση των συντάξεων μέσα από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς αποτελεί «μεταρρύθμιση» που δεν μπορεί να ανατραπεί. Αυτή είναι η (ξεκάθαρη) άποψη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο όμως πλέον λειτουργεί με «συμβουλευτικό ρόλο» και δεν είναι ξεκάθαρο αν και με ποιον τρόπο επηρεάζει τις εξελίξεις.
Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά έχει στα χέρια της μια αναλογιστική μελέτη που αποδεικνύει ότι, ακόμη και αν διατηρηθεί η προσωπική διαφορά στις συντάξεις – που σημαίνει ότι δεν θα μειωθεί το εισόδημα 1,5 εκατομμυρίου συνταξιούχων –, δεν θα επηρεαστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Η αιτιολόγηση λέει ότι σε μακροπρόθεσμη βάση, ούτως ή άλλως, όλες οι συντάξεις θα υπολογίζονται με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου (σ.σ.: αυτό υποστήριξε και ο πρωθυπουργός με το επιχείρημα για τους εβδομηντάρηδες ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων).
Τα τρία σενάρια
Το ερώτημα πλέον είναι το πότε θα δοθούν οι τελικές απαντήσεις σχετικά με το αν θα προχωρήσουν οι προτάσεις της ελληνικής πλευράς.
1. Το ιδανικό σενάριο είναι οι θεσμοί, μετά την επίσκεψή τους (ολοκληρώνεται αύριο), να συντάξουν μια ευνοϊκή έκθεση για την Ελλάδα, η οποία θα ανάψει το πράσινο φως στο Eurogroup του Νοεμβρίου για να προχωρήσουν τα μέτρα Τσίπρα και το πάγωμα των περικοπών στις συντάξεις.
Αυτό θα επιτρέψει στην ελληνική πλευρά να καταθέσει τον προϋπολογισμό του 2019 στη Βουλή τον Νοέμβριο χωρίς να ενσωματώνονται οι περικοπές στις συντάξεις.
2. Το κακό σενάριο είναι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να εκφράσουν εδώ και τώρα τη διαφωνία τους, καθώς κάτι τέτοιο θα φέρει την ελληνική κυβέρνηση αντιμέτωπη με ένα πολύ σκληρό δίλημμα: είτε να προχωρήσει μονομερώς και να ακυρώσει τις περικοπές των συντάξεων είτε να εφαρμόσει τις περικοπές «γκρεμίζοντας» το εισόδημα των συνταξιούχων.
Καμία από τις δύο αποφάσεις δεν είναι εύκολη ενόψει εκλογών. Ειδικά η πρώτη απόφαση σημαίνει ότι δεν θα εφαρμοστούν τα συμφωνημένα μέτρα για το χρέος, δηλαδή δεν θα επιστραφεί η πρώτη δόση των 600 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων και δεν θα προχωρήσει η πρώτη μείωση του επιτοκίου με τη συνολική «ζημιά» να ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ.
3. Υπάρχει και το ενδιάμεσο σενάριο: Να υπάρξει αδυναμία λήψης οριστικών αποφάσεων μέχρι το τέλος του χρόνου και το θέμα να παραπεμφθεί για τον Απρίλιο του 2019, όταν θα υπάρχει η πλήρης εικόνα για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018.
Αυτό το ενδεχόμενο θα μπορούσε ενδεχομένως να «κολλήσει» και με το σενάριο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες μέσα στο πρώτο τρίμηνο, ανάλογα βέβαια και με τις εξελίξεις στο θέμα των Σκοπίων.
Συνεπώς προσδεθείτε! Οι επόμενοι μήνες ενδέχεται να κρύβουν αναταράξεις...
topontiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου