Ως απόπειρα συγκάλυψης αλλά και διάχυσης των ευθυνών της για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ εκλαμβάνεται η ανακοίνωση της πρόθεσης της κυβέρνησης για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για την υπόθεση και μάλιστα με επίκεντρο την περίοδο από το 1998 μέχρι σήμερα.
Κι αυτό γιατί είναι σαφές πως με βάση την δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας -η οποία έχει διαβιβαστεί στην Βουλή- που αφορά κορυφαία στελέχη της (όπως οι πρώην υπουργοί, Μάκης Βορίδης και Λευτέρη Αυγενάκης) η σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής δεν δειχνει ικανἠ να συμβάλει ούτε στο ελάχιστο στην απόδοση ουσιαστικών ευθυνών.
Υπενθυμίζεται πως τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ήδη προαναγγείλει την κατάθεση προτάσεων για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής για το σκάνδαλο (κατά το πρότυπο της υπόθεσης για την τραγωδία των Τεμπών)
Έχει ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε τις βασικές διαφορές ανάμεσα στις δύο Επιτροπές αναφορικά με τις αρμοδιότητες αλλά και την «επόμενη μέρα» για τα ερευνώμενων πολιτικά πρόσωπα.
Εξεταστική Επιτροπή: Τι είναι, πώς συγκροτείται, ποιες οι αρμοδιότητές της
Η συγκρότηση μιας Εξεταστικής γίνεται ύστερα από απόφαση της Βουλής, η οποία λαμβάνεται «με απλή πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών που δεν μπορεί να είναι κατώτερη των δύο πέμπτων του συνόλου των βουλευτών (120 βουλευτές), ύστερα από πρόταση του ενός πέμπτου (30) του όλου αριθμού των βουλευτών», σύμφωνα με το άρθρο 68 του Συντάγματος.
Η Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να:
- Συλλέγει στοιχεία και έγγραφα από δημόσιες υπηρεσίες.
- Καλεί μάρτυρες για κατάθεση.
- Εξετάζει δημόσιους λειτουργούς και εμπλεκόμενα πρόσωπα.
- Συντάσσει πόρισμα, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει πολιτικές ή θεσμικές προτάσεις.
Το πόρισμά της (ένα ενιαίο ή ένα ανά κόμμα) δεν συνεπάγεται και νομικές συνέπειες για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.
Σημειώνεται ότι η Εξεταστική Επιτροπή κάνει την ερευνητική δουλειά του εισαγγελέα, έχει δηλαδή αρμοδιότητες αντίστοιχες με αυτές των ανακριτικών αρχών και του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ερευνώντας συνολικά την υπόθεση και όχι ειδικά ποινικές ευθύνες. Γι’ αυτό και εφόσον τα σχετικά πορίσματα αποδίδουν πολιτικές ευθύνες και αν βρεθούν αποχρώσες ενδείξεις για ποινικές ευθύνες τότε ζητείται από τη Βουλή να συσταθεί Προανακριτική Επιτροπή.
Προανακριτική Επιτροπή: Τι είναι, πώς συγκροτείται, ποιες οι αρμοδιότητές της
Η Προανακριτική Επιτροπή (ή Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τη Διενέργεια Προκαταρκτικής Εξέτασης), έχει σαφώς πιο βαρύνοντα ρόλο, καθώς μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ποινική δίωξη πολιτικών προσώπων. Διερευνά συγκεκριμένες ποινικές ευθύνες οι οποίες αναγράφονται στο κείμενο των βουλευτών που καταθέτουν την πρόταση για τη συγκρότησή της.
Η Προκαταρκτική έχει ρόλο και αρμοδιότητες Εισαγγελέα και μπορεί να διατάξει ακόμα και τη βίαιη προσαγωγή μάρτυρα. Παράλληλα μπορεί να ασκήσει διώξεις, κάτι που δεν μπορεί να κάνει η Εξεταστική.
Υπενθυμίζεται ότι βάσει του άρθρου 86 του Συντάγματος, μόνο η Βουλή είναι αυτή που έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της κυβέρνησης ή υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως ο νόμος ορίζει.
Η σύσταση μιας Προανακριτικής Επιτροπής γίνεται με απόλυτη πλειοψηφία (τουλάχιστον 151 βουλευτές), ύστερα από πρόταση που υπογράφεται από τουλάχιστον 30 βουλευτών. Ουσιαστικά, η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται όταν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι υπουργοί, υφυπουργοί ή ακόμα και ο πρωθυπουργός έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Η Προανακριτική Επιτροπή λειτουργεί σχεδόν όπως ένα εισαγγελικό όργανο και έχει τη δυνατότητα να:
- Καλεί μάρτυρες και υπόπτους για κατάθεση.
- Συλλέγει αποδεικτικά στοιχεία.
- Προτείνει άσκηση ποινικών διώξεων.
- Αποφασίζει αν η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Δικαστικό Συμβούλιο και ενδεχομένως στο Ειδικό Δικαστήριο.
Σε αντίθεση με την Εξεταστική Επιτροπή λοιπόν, η Προανακριτική Επιτροπή έχει έννομες συνέπειες, καθώς μπορεί να οδηγήσει στην παραπομπή πολιτικών προσώπων στη Δικαιοσύνη.
Σημειώνεται πως το πόρισμα της Επιτροπής εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής και αυτή είναι που αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης.
Με άλλα λόγια, η Εξεταστική Επιτροπή αποτελεί εργαλείο κοινοβουλευτικού ελέγχου και πολιτικής διερεύνησης, χωρίς όμως τη δυνατότητα επιβολής νομικών κυρώσεων. Από την άλλη, η Προανακριτική Επιτροπή έχει δικονομικό ρόλο, καθώς μπορεί να οδηγήσει πολιτικά πρόσωπα ενώπιον της Δικαιοσύνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου