Σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του The Atlantic, στις ημέρες που προηγήθηκαν των αμερικανικών χτυπημάτων, μια ετερόκλητη συμμαχία επιχειρηματιών, πολιτικών στελεχών, στρατιωτικών αξιωματούχων και συγγενών υψηλόβαθμων κληρικών είχε αρχίσει να σχεδιάζει ένα Ιράν χωρίς τον 86χρονο Χαμενεΐ – είτε μέσω φυσικού θανάτου είτε μέσω πολιτικής εκτόπισης.
Το συνταγματικό παιχνίδι και οι ανεπίσημες διαδρομές
Θεσμικά, η αποπομπή του Χαμενεΐ θα απαιτούσε ψηφοφορία από τη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων – ένα σώμα 88 κληρικών που υπό κανονικές συνθήκες θα αποτελούσε ανυπέρβλητο εμπόδιο. Ωστόσο, οι συνωμότες εξετάζουν και ανεπίσημες οδούς: εσωτερικές πιέσεις που θα τον αναγκάσουν να παραδώσει την πραγματική εξουσία σε προσωρινό διάδοχο.
Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ηγετικής επιτροπής με λίγους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, η οποία θα αναλάβει τη διακυβέρνηση και θα διαπραγματευτεί συμφωνία με την Ουάσιγκτον για τον τερματισμό των ισραηλινών επιθέσεων.
Μεταξύ των στοιχείων που αποκάλυψε στον δημοσιογράφο του «The Atlantic» Αράς Αζίζι, ξεχωρίζει ο ρόλος του πρώην Προέδρου Χασάν Ρουχανί – που παρότι δεν συμμετέχει άμεσα στις συνομιλίες, θεωρείται κλειδί για την επιτροπή ηγεσίας. Παράλληλα, στρατιωτικοί αξιωματούχοι διατηρούν τακτικές επαφές με ομολόγους τους από σημαντική χώρα του Κόλπου, επιδιώκοντας την αποδοχή της αλλαγής πορείας. «Η δική μας είναι απλώς μία ιδέα», παραδέχθηκε συμμετέχων στις συζητήσεις, προσθέτοντας: «Η Τεχεράνη κυριολεκτικά βράζει από τέτοιες συνωμοσίες. Συνομιλούν και με Ευρωπαίους για το μέλλον του Ιράν. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι οι ημέρες του Χαμενεΐ είναι αριθμημένες. Ακόμη κι αν κρατηθεί στην εξουσία, η πραγματική του επιρροή θα είναι ανύπαρκτη».
Αυτή ήταν η κατάσταση πριν τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς. Μετά τις εκρήξεις στη Νατάνζ, το Φόρντο και το Ισφαχάν, το ίδιο πρόσωπο σημείωσε: «Πιστεύω ότι οι πιθανότητες να καταφέρουμε να εκθρονίσουμε τον Χαμενεΐ έχουν ενισχυθεί. Όμως όλοι ανησυχούμε και δεν είμαστε βέβαιοι. Θα μπορούσε να συμβεί και το ακριβώς αντίθετο».
«Το Ιράν θα χτυπήσει πίσω και ο πόλεμος θα διευρυνθεί»
Δεύτερη πηγή που επικοινώνησε με τον δημοσιογράφο του «The Atlantic» εμφανίστηκε πλέον λιγότερο αισιόδοξη για την προοπτική εξασφάλισης ειρήνης με ΗΠΑ και Ισραήλ. «Ακόμη κι αν το Ιράν καταλήξει σε επιθετική στάση έναντι των ΗΠΑ, ο Χαμενεΐ ίσως χρειαστεί να παραμεριστεί», υπογράμμισε.
Οι ΗΠΑ διακηρύσσουν ότι οι επιδρομές τους αποτέλεσαν θεαματική επιτυχία – ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε ότι «εξαφάνισε» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν – ενώ η Τεχεράνη προσπαθεί να υποβαθμίσει τη ζημιά, υποστηρίζοντας ότι είχε ήδη μετακινήσει το πυρηνικό υλικό και ότι οι επιθέσεις δεν διείσδυσαν στις οχυρωμένες εγκαταστάσεις.
Η διάθεση στους ιρανικούς κύκλους κοντά στο καθεστώς παραμένει διχαστική. Ορισμένοι Ιρανοί, συμπεριλαμβανομένων των συνωμοτών, επιθυμούν συμφωνία με τον Τραμπ, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει απομάκρυνση του Χαμενεΐ. Άλλοι πιστεύουν ότι το Ιράν οφείλει να αντεπιτεθεί, διαφορετικά θα προκαλέσει περαιτέρω επιθετικότητα.
«Το Ιράν θα απαντήσει και ο πόλεμος θα επεκταθεί, έστω προσωρινά», τόνισε ο Μοσταφά Νατζάφι, ειδικός με έδρα την Τεχεράνη που βρίσκεται κοντά στο ιρανικό κατεστημένο ασφαλείας. Το Ιράν είχε ετοιμαστεί για αμερικανική παρέμβαση και πολύμηνο πόλεμο. Οι δυνατότητές του σε πυραύλους και drones παραμένουν σημαντικές, ενώ η μακρά εμπειρία στον ασύμμετρο πόλεμο το καθιστά ικανό για παρατεταμένη αντιπαράθεση με ΗΠΑ και Ισραήλ.
Στο επίκεντρο το πυρηνικό ερώτημα
Μέχρι τώρα, το Ιράν αποφεύγει να παρασύρει τις ΗΠΑ στον πόλεμο με το Ισραήλ. Η Τεχεράνη δεν έχει εξαπολύσει τους περιφερειακούς παραστρατιωτικούς συμμάχους της εναντίον αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή, όμως άμεσο αμερικανικό χτύπημα θα μπορούσε να αναθεωρήσει αυτόν τον υπολογισμό.
Ωστόσο, οι επιλογές του Ιράν είναι περιορισμένες. Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου αποτελεί σκιά του παλιού εαυτού της και δεν δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για συμμετοχή στον αγώνα του Ιράν. Το Ιράκ βρίσκεται εν μέσω εθνικής προεκλογικής εκστρατείας, καθιστώντας απίθανο οι φιλο-ιρανικές πολιτοφυλακές να επιθυμούν την εμπλοκή της χώρας σε νέα σύγκρουση. Ορισμένα στοιχεία του ιρανικού κατεστημένου προτείνουν αποχώρηση από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων και ανοιχτή επιδίωξη πυρηνικού εξοπλισμού. Αυτό συνάδει με τον πολεμοχαρή τόνο που εκπέμπουν ακόμη και κεντρώα στοιχεία. Πριν την αμερικανική επίθεση, ο Αλί Λαριτζάνι, πρώην πρόεδρος του Κοινοβουλίου, απείλησε προσωπικά τον Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής του IAEA, λέγοντας ότι το Ιράν θα τον «κυνηγήσει» μετά τον πόλεμο.
Το κρίσιμο σταυροδρόμι
Τα γεγονότα εξελίσσονται ταχύτατα για να επιτρέψουν στον Χαμενεΐ την υλοποίηση μακροπρόθεσμων σχεδίων. Τις επόμενες ημέρες, το Ιράν ενδέχεται να απαντήσει με συμβολική επίθεση, πιθανώς σε αμερικανικές βάσεις του Ιράκ, όπως εκτιμά ο Μοτζτάμπα Ντεγκάνι, ειδικός με έδρα την Ευρώπη που γνωρίζει άριστα την ιρανική ηγεσία. Ωστόσο, υποθέτει ότι τέτοια κίνηση θα επεκτείνει πιθανώς τον πόλεμο και θα οδηγήσει στην πτώση του Χαμενεΐ, καθώς αντίπαλη φατρία θα κινητοποιηθεί για να αναλάβει τα ηνία και να επιδιώξει ειρήνη με τις ΗΠΑ.
Για χρόνια, ο Χαμενεΐ ηγείται με συνθήματα «Θάνατος στην Αμερική!» και «Θάνατος στο Ισραήλ!», αποφεύγοντας όμως τον πόλεμο σε ιρανικό έδαφος. Τώρα, το ιρανικό έδαφος δέχεται πυρά και από τις δύο πλευρές. Η χώρα αντιμετωπίζει δύσκολη επιλογή: είτε επέκταση του πολέμου με κίνδυνο αντιμετώπισης και των χωρών του Κόλπου που φιλοξενούν αμερικανικές βάσεις, είτε ιστορικός συμβιβασμός με τις ΗΠΑ, που θα σημαίνει εγκατάλειψη της δεκαετούς εχθρότητας.
Η στάση του Χαμενεΐ παραμένει ταυτόχρονα ανυπότακτη και επιφυλακτική έως το σημείο της δειλίας. Οι ελίτ γύρω του αναρωτιούνται αν πρέπει να τον παραμερίσουν για να ακολουθήσουν οποιαδήποτε από τις δύο διαθέσιμες πορείες.
Ο εξόριστος πρίγκιπας θέλει να αναλάβει τα ηνία
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το politico, ο Ρεζά Παχλαβί, γιος του σάχη που εκθρονίστηκε από την Ιρανική επανάσταση του 1979, προτίθεται να αναλάβει τα ηνία της χώρας στη μετάβαση προς τη δημοκρατία μετά την αλλαγή καθεστώτος.
Ο Παχλαβί, οι υποστηρικτές του οποίου τον αποκαλούν ακόμα «πρίγκιπα του θρόνου του Ιράν» απευθύνθηκε στη διεθνή κοινότητα επικρίνοντας σφόδρα το θεοκρατικό καθεστώς του Χαμενεΐ.
«Σήμερα, είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι η Ισλαμική Δημοκρατία καταρρέει», είπε ο πρίγκιπας Ρεζά Παχλαβί. «Αξιόπιστες αναφορές δείχνουν ότι η οικογένεια του Αλί Χαμενεΐ και η οικογένεια ανώτερων αξιωματούχων του καθεστώτος ετοιμάζονται να εγκαταλείψουν το Ιράν. Το καθεστώς βρίσκεται στα τελευταία του στάδια σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη τη χώρα. Ο στρατός είναι διαλυμένος. Ο λαός είναι ενωμένος. Τα θεμέλια αυτής της 46χρονης τυραννίας τρέμουν. Αυτή είναι η στιγμή του Τείχους του Βερολίνου, αλλά όπως όλες οι στιγμές μεγάλης αλλαγής, έρχεται γεμάτη με κινδύνους. Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Ο ένας δρόμος οδηγεί σε αιματοχυσία και χάος, ο άλλος σε μια ειρηνική και δημοκρατική μετάβαση».
Όπως είπε είναι διατεθειμένος να αναλάβει ως μεταβατικός ηγέτης οδεύοντας από τη δικτατορία προς τη δημοκρατία. Πρόσθεσε πως θα δημιουργήσει μια νέα «ασφαλή πλατφόρμα» για τους αντιφρονούντες και τους εσωτερικούς αντιπάλους του καθεστώτος, ώστε να συντονίσουν τις προσπάθειές για την ανατροπή της δικτατορίας και την εισαγωγή της χώρας στο δρόμο ενός «ελεύθερου και δημοκρατικού» μέλλοντος.
«Είμαστε ένας περήφανος, αρχαίος και ανθεκτικός λαός» είπε σε συνέντευξη Τύπου από το Παρίσι. «Προς τους συμπατριώτες μου: Αυτή είναι η στιγμή μας. Είμαι μαζί σας, Ας χτίσουμε μαζί αυτό το νέο Ιράν. Είμαι εδώ σήμερα για να διαθέσω τον εαυτό μου στους συμπατριώτες μου για να τους οδηγήσω στον δρόμο προς την ειρήνη».
https://www.newsbreak.gr/kosmos/892658/vgazoyn-apo-ti-mesi-ton-chamene-i-epomeni-mera-sto-iran-kai-i-emfanisi-toy-exoristoy-iranoy-prigkipa/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου