Ιδιαίτερα κρίσιμες είναι οι σημερινές διπλές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία αφού όλα δείχνουν πως το πολιτικό σκηνικό της χώρας αλλάζει με τους εθνικιστές του VMRO-DPMNE να επικρατούν.
Οι κοινοβουλευτικές και ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών που διεξάγονται θα καθορίσουν αν η χώρα θα παραμείνει στην φιλοευρωπαϊκή της τροχιά και εάν θα διατηρήσει την εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες εθνοτικές της ομάδες.
Τόσο οι δημοσκοπήσεις όσο και τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών στις 24 Απριλίου δείχνουν ότι μια εντυπωσιακή νίκη για το VMRO-DPMNE, το αντιπολιτευόμενο εθνικιστικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία και στα δύο επίπεδα είναι σχεδόν σίγουρη σύμφωνα με την Deutsche Welle.
Το μεγάλο φαβορί για τις προεδρικές εκλογές είναι η υποψήφια του VMRO-DPMNE Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα. Η 70χρονη συνταξιούχος καθηγήτρια της Νομικής συγκέντρωσε διπλάσια ποσοστά από τον αντίπαλό της Στέβο Πενταρόφσκι, τον σημερινό πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας και υποψήφιο του κυβερνώντος κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών, ο οποίος έλαβε λιγότερο από το 20%, δηλαδή μόλις 180.000 ψήφους.
Δυσαρεστημένοι με τις καθυστερήσεις στη διαδικασία ένταξης της χώρας στην ΕΕ, την αδύναμη οικονομία και την έκταση της διαφθοράς, οι ψηφοφόροι στήριξαν την Σιλιάνοφσκα στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών που οι αναλυτές θεωρούν ως κρας τεστ για τον δεύτερο γύρο, αλλά και για τις βουλευτικές εκλογές.
Η υποψήφια του VMRO-DPMNE έχει επανειλημμένως δηλώσει πως το θέμα με τη Συμφωνία των Πρεσπών παραμένει «ανοιχτό», ενώ η ίδια δεν θα χρησιμοποιεί τη νέα ονομασία της χώρας, Βόρεια Μακεδονία.
ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΕΚΛΟΓΕΣ-Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα EPA/GEORGI LICOVSKI
Συμφωνία των Πρεσπών, αθετημένες υποσχέσεις και λαϊκισμός
Οι Σοσιαλδημοκράτες έλαβαν τα ηνία της χώρας το 2017 με τρεις υποσχέσεις: την ένταξη στο ΝΑΤΟ, την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Από αυτές μόνο μία εκπληρώθηκε. Η Βόρεια Μακεδονία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2020, μετά από τη Συμφωνία των Πρεσπών και τη συνταγματική αλλαγή του ονόματός της χώρας.
Σήμερα, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Χρίστιαν Μίτσκοσκι υπόσχεται στους ψηφοφόρους ότι “θα τους δώσει πίσω ξανά τη Μακεδονία”. Τόσο ο Μίτσκοσκι όσο και η υποψήφια πρόεδρος Σιλιάνοφσκα αρνούνται να χρησιμοποιήσουν το επίθετο “Βόρεια” στο όνομα της χώρας και έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν να μην το κάνουν αν κερδίσουν τις εκλογές. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει τριβές με την Αθήνα, η οποία έχει επανειλημμένα αντιδράσει κάθε φορά που κρατικοί αξιωματούχοι της Βόρειας Μακεδονίας δεν τηρούσαν τη συμφωνία του 2018.
Ωστόσο μια υπαναχώρηση στο θέμα του ονόματος θα δυσχέραινε ακόμη περισσότερο την ήδη δύσκολη διεθνή θέση της χώρας και θα προκαλούσε αντιδράσεις και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο δύσκολος συμβιβασμός που εξόργισε τους εθνικιστές στη Βόρεια Μακεδονία και οδήγησε σε μαζικές διαδηλώσεις, δεν βοήθησε να ανοίξουν οι πόρτες της ΕΕ για τη μικρή χώρα των 2 εκατομμυρίων κατοίκων.
Το βέτο της Βουλγαρίας
Τον Νοέμβριο του 2020, η Βουλγαρία άσκησε βέτο στην έναρξη των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, απαιτώντας ιστορικές παραχωρήσεις που πολλοί στη Βόρεια Μακεδονία πιστεύουν ότι επηρεάζουν άμεσα την ταυτότητά τους. Η προϋπόθεση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων ήταν η τροποποίηση του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας ώστε να συμπεριλάβει τη βουλγαρική μειονότητα των 3.000 ατόμων. Το ζήτημα διευθετήθηκε εν μέρει, όταν οι δύο χώρες κατέληξαν σε συμφωνία, στη βάση μιας πρότασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεσολάβηση της Γαλλίας, όπου τα αιτήματα της Βουλγαρίας συμπεριλήφθηκαν στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Η συμφωνία προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης της Βόρειας Μακεδονίας, του δεξιού VMRO-DPMNE. Η απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για την αλλαγή του Συντάγματος δεν επιτεύχθηκε και οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ παραμένουν σε αδιέξοδο. Σύμφωνα με την Deutsche Welle το εθνικιστικό VMRO-DPMNE που απέρριψε τον νέο συμβιβασμό, χρησιμοποίησε το αίσθημα ανασφάλειας και τη δυσαρέσκεια των σλαβόφωνων για να κινητοποιηθεί κατά της κυβέρνησης.
Ο Μίτσκοσκι στην προεκλογική του εκστρατεία δεν έχει αναφερθεί ιδιαίτερα για το θέμα της συμπερίληψης της βουλγαρικής μειονότητας στο σύνταγμα, δηλώνοντας μόνο ότι το θέμα θα πρέπει να εξεταστεί μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Αδύναμη οικονομία και διαφθορά
Άλλοι δύο παράγοντες που έχουν ενισχύσει την αντιπολίτευση είναι η ανεξέλεγκτη διαφθορά και η ανικανότητα της κυβέρνησης να βγάλει τη χώρα από την οικονομική στασιμότητα και τον υψηλό πληθωρισμό. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το 2024 η Βόρεια Μακεδονία θα είναι η χώρα με το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα και τη χαμηλότερη ανάπτυξη στην περιοχή για δεύτερη συνεχή χρονιά. Τα ποσοστά πληθωρισμού το 2022 και το 2023 ήταν από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Το 2023, η Βόρεια Μακεδονία ανέβηκε δύο μονάδες στον κατάλογο της Διεθνούς Διαφάνειας, αλλά εξακολουθεί να θεωρείται ότι έχει “σοβαρά προβλήματα διαφθοράς”.
Εύθραυστη ισορροπία
Αν και τα θέματα της Ελλάδας και της Βουλγαρίας δεν κυριάρχησαν στην προεκλογική εκστρατεία, η απόφαση του Μίτσκοσκι να έρθει σε ευθεία σύγκρουση με το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα της χώρας, το DUI, ενισχύει τους φόβους για νέες εθνοτικές διαφορές στη χώρα.
Ο Μίτσκοσκι έχει δηλώσει ότι δεν θα συνάψει συνασπισμό με το DUI, επειδή το θεωρεί διεφθαρμένο. Ωστόσο η εθνοτική αλβανική μειονότητα αποτελεί πάνω από 25% του πληθυσμού της χώρας και ένας τέτοιος κυβερνητικός συνασπισμός θεωρείται εγγύηση για τη σταθερότητα στη χώρα.
Από τότε που ο κυβερνητικός συνασπισμός των Σοσιαλδημοκρατών και του DUI ανέλαβε την εξουσία το 2017, αλβανικής καταγωγής στελέχη έχουν λάβει υψηλά αξιώματα, όπως αυτό του προέδρου του κοινοβουλίου, του υπουργού Εξωτερικών, ακόμη και του πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών της θητείας αυτής της κυβέρνησης, πράγμα που έχει οδηγήσει σε διαμαρτυρίες για “αλβανοποίηση” του κράτους.
Σε μια προσπάθεια να ικανοποιήσει την αλβανική κοινότητα, ο Μίκοσκι δήλωσε ως κυβερνητικό εταίρο θα προτιμούσε τον δεύτερο μεγαλύτερο συνασπισμό αντιπολιτευόμενων αλβανικών κομμάτων με την επωνυμία “Αξίζει”.
Οι σοσιαλδημοκράτες και το χαρτί της ΕΕ
“Δεν παραιτούμαστε από το ευρωπαϊκό μέλλον” είναι το σύνθημα των σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι παρά την ήττα τους στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών επιμένουν στο αφήγημα της ευρωπαϊκής πορείας για τη χώρα. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το μήνυμα αυτό δεν φτάνει στους ψηφοφόρους, οι οποίοι δείχνουν να έχουν κουραστεί από τους συμβιβασμούς και το αβέβαιο μέλλον στην ΕΕ αναφέρει η Deutsche Welle.
Ο πρώην πρωθυπουργός και ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι ζήτησε συγγνώμη κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τα λάθη που έγιναν τα τελευταία χρόνια, αλλά προειδοποίησε τους ψηφοφόρους: “Αυτές οι εκλογές θα καθορίσουν πρακτικά το μέλλον της χώρας: αν θα κινηθούμε προς μια προοδευτική κοινωνία, προς την ΕΕ, ή αν θα πορευτούμε προς το παρελθόν με απομόνωση και εθνοτικές συγκρούσεις”.
https://tvxs.gr/news/kosmos/ekloges-sti-voreia-makedonia-i-symfonia-ton-prespon-ypo-amfisvitisi/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου