Ο Μανώλης Κοττακης αναλύει την συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρά....

Η επίθεση Σαμάρα σε Μητσοτακη 

ΕΚ ΠΡΩΤΗΣ όψεως η σκληρή επίθεση πού εξαπέλυσε χθές ο πρώην Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαρας κατά του πρωθυπουργου Κυριάκου Μητσοτάκη ειχε προσωπικά κίνητρα.

Ο Σαμαρας συνηθίζει νά προσωποποιει τίς αντιπαραθέσεις του σέ αντίθεση μέ τόν Καραμανλη, ο οποιος μιλα γενικά, πάνω σέ βασικές αρχές καί λέει πράγματα εξ ίσου σκληρά, όταν απαιτειται. Αλλά πιό κομψά.

Μανωλης Κοττακης από την Εφημερίδα Εστία

Όπως τό τελευταιο, ότι η κρίση των θεσμων θά φέρει πολιτική κρίση πρώτου μεγέθους καί εθνική περιπέτεια

Καλύτερη ανάγνωση όμως της συνέντευξης Σαμαρα οδηγει σέ εντελως αντίθετο συμπέρασμα. Η Νέα Δημοκρατία σέ όλη τήν μεταπολίτευση ηταν ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα, στό οποιο τόν τόνο έδινε η πατριωτική κεντροδεξιά παράταξη, αλλά χωρουσαν σέ αυτήν μέ άνεση, ως εμπλουτισμός, καί οι κεντρωοι φιλελεύθεροι.

Οι οποιοι ηταν πιό χρήσιμοι ως μειοψηφία, άν καί ειχαν μιά διαφορετική θέαση γιά τόν κόσμο. Οι θέσεις τους γιά τήν οικονομία καί γιά τήν εξωτερική πολιτική δέν ταυτίζονταν ποτέ μέ τόν κορμό της παράταξης, ηταν πιό προωθημένες. Άλλη ηταν η αντίληψή τους γιά τήν οικονομία καί τίς σχέσεις μέ τό επιχειρειν, άλλη γιά τήν εξωτερική πολιτική καί τίς σχέσεις μέ τούς γείτονες, άλλη γιά τούς θεσμούς.

Στήν εξωτερική πολιτική η τάση αυτή εμπνεόταν πάντοτε από τό δόγμα της μικρας καί εντίμου Ελλάδος πού τόσα μπορει καί εισηγειτο πάντοτε αρον αρον συμβιβασμούς καθώς θεωρουσε ότι μέ τόσα πολλά ανοικτά θέματα στήν εξωτερική πολιτική η Ελλάδα ηταν βάρος γιά τούς συμμάχους. Καί πώς η διαρκής ανακίνησή τούς θά εκνεύριζε τούς συνομιλητές μας. Η τάση αυτή επίσης εισηγειτο πάντοτε μικρότερο κράτος καί άνοιγμα του ανταγωνισμου, μέ τή διαφορά ότι στήν πράξη αυτό σήμαινε δημιουργία μιας κλειστης επιχειρηματικης ελίτ ημετέρων πού καταργουσε τόν ελεύθερο ανταγωνισμό. Η κυρίαρχη τάση όμως προσδιορίστηκε από τόν ιδρυτή Κωνσταντινο Καραμανλη, ο οποιος όταν κάποτε ο Καγκελλάριος Σμίτ τόν ρώτησε μαλλον προσβλητικά «τί θέλετε;» εκεινος του απάντησε «εγώ δέν θέλω κάτι από εσας, εσεις τί θέλετε!».

Στό επόμενο λεπτό ο Καγκελλάριος τόν σέρβιρε …τσάι!

Ο Καραμανλης ήθελε επίσης τήν επιχειρηματική ελίτ εντεταγμένη μέσα στό εθνικό συμφέρον καί όχι αυτονομημένη έναντι της πολιτικης γιά νά κάνει παιχνίδια εναντίον της. Όταν αυτή αποσπάστηκε, τήν κρατικοποίησε. Αυτή ειναι διαχρονικά η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο τάσεων: υποταγή ή αυτονομία, πλήρης ή σχετική, έναντι του ξένου παράγοντα καί της διαπλοκης.

Οι δύο αυτές τάσεις μέσα στήν κεντροδεξιά πορεύτηκαν μέσα στίς δεκαετίες, καθώς ο μεταπολιτευτικός δικομματισμός καί η πολυσυλλεκτικότητα των κομμάτων σουπερ μάρκετ επέτρεπε τήν συμπόρευση. Η συμμαχία αυτή πού κατάβαση υπέκρυπτε καί πολιτικά αδιέξοδα (οι φιλελεύθεροι κεντρωοι μέ ερείσματα στούς Γερμανούς φιλελεύθερους του Γκένσερ απολύθηκαν από τό κέντρο καί ελλείψει εναλλακτικης αναζήτησαν στέγη στή Νέα Δημοκρατία), δέχτηκε τό πρωτο μεγάλο της πληγμα μέσα στά μνημόνια. Από τό 45 % του 2004, τό 16 % αποχώρησε, καί είτε πηγε σπίτι του καί δέν ψήφισε ποτέ ξανά Νέα Δημοκρατία, είτε ενίσχυσε νέα δεξιά κόμματα. Δέν μπορουσε πιά νά βρίσκεται κάτω από τό ίδιο κόμμα ο βιομήχανος, ο εφοπλιστής, ο μικρομεσαιος επιχειρηματίας, ο δημόσιος υπάλληλος καί ο εργάτης. Από κεκτημένη ταχύτητα καί αγάπη γιά τόν χωρο, πολλές λαϊκές δυνάμεις παρέμειναν μέσα στήν Νέα Δημοκρατία, αλλά τά πράγματα άλλαξαν.

Ο κίνδυνος νά γεννηθει μιά καινούργια δεξιά από τήν δεξιά ηταν τόσο μεγάλος εκείνη τήν περίοδο, ώστε φυλακίστηκε η Χρυσή Αυγή. Τόν καιρό πού φυλακίστηκε, τό ποσοστό της εκινειτο στό 19% στίς μυστικές μετρήσεις. Καί προστιθέμενο στά ποσοστά των άλλων δεξιων κομμάτων καθίστατο θηριωδες. Η εξαφάνιση της Χρυσης Αυγης από τήν τηλεόραση καί η φυλάκισή της έπνιξαν τό πρωτο κυμα, αλλά δέν τό κατέστειλε.

Η έξοδος του Μεσολογγίου ειχε αρχίσει

Τό αληθές πρόβλημα δέν ηταν ο εγνωσμένος ναζισμός της Ακροδεξιας, αλλά ότι χιλιάδες Νεοδημοκράτες έφευγαν από τό κόμμα τους. Ο κόσμος αυτός δέν γύρισε ποτέ στήν Νέα Δημοκρατία. Καί όσοι γύρισαν, γύρισαν περιστασιακά γιά νά μετάσχουν στό αντί-Σύριζα μέτωπο καί γιά νά τιμωρήσουν τόν Αλέξη Τσίπρα πάλι μέ πατριωτικούς όρους. Γιά τό Σκοπιανό, τήν εξωτερική του πολιτική καί τήν διάλυση της μεσαίας τάξης.

Από τό καλοκαίρι του 2024 όταν οι δύο πρώην Πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλης καί Αντώνης Σαμαρας εξέθεσαν γιά πρώτη φορά τίς διαφωνίες τους στό πολεμικό μουσειο στήν παρουσίαση του βιβλίου μου η ιστορία τέθηκε σέ κίνηση. Εμφανίστηκαν στήν επιφάνεια οι διαφορετικές αντιλήψεις χιλιάδων πολιτων πού προηγήθηκαν στίς ευρωεκλογές των δύο πολιτικων ηγετων γιά τόν τρόπο άσκησης της εξωτερικης πολιτικης, γιά τήν προσέγγιση σέ πυρηνικά αξιακά θέματα όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριων (γιά 500 γάμους πού έγιναν από τότε η ΝΔ έχασε …13 μονάδες) καί γιά τά ζητήματα των θεσμων.

Σέ πρώτη φάση η διαφοροποίηση των δύο πρωθυπουργων υποβαθμίστηκε, καθώς η ΝΔ ειναι ένα κόμμα εξουσίας. Η εξουσία ειναι ένας συγκολλητικός παράγοντας πού οδηγει πολλές φορές τμήματα της Βάσης νά ειναι συγκαταβατικά καί νά δυσφορουν σέ πρώτη ανάγνωση σέ τέτοιου είδους διαφοροποιήσεις. Ο χρόνος όμως έδειξε ότι σταδιακά αυτές οι απόψεις κέρδισαν έδαφος. Γι’ αυτό η χθεσινή συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρα θά έχει πολύ μεγαλύτερη απήχηση στό εκλογικό σωμα, καί στήν βάση της παράταξης, σέ σύγκριση μέ οποιαδήποτε άλλη στό παρελθόν. Ο Σαμαρας δέν άλλαξε, τά ίδια πράγματα λέει γιά μία ολόκληρη ζωή.

Απλως τά γεγονότα τόν δικαιώνουν τώρα – Όταν προειδοποιουσε, ηταν Κασσάνδρα

Τώρα δικαιώνεται καί δέν ειναι Κάλχας. Τό βασικό επιχείρημα πού διακινει τό περιβάλλον του Πρωθυπουργου Κυριάκου Μητσοτάκη ειναι ότι ο Αντώνης Σαμαρας ειναι πικραμένος, επειδή ο κύριος Μητσοτάκης δέν του έδωσε κάποια θέση όπως επίτροπος καί αντιπρόεδρος της Κομμισσιόν ή Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Καί πώς δέν θά μιλουσε σήμερα εάν ειχε λάβει αξίωμα. Τό επιχείρημα αυτό άν τό προσέξει κανείς δέν ειναι υπέρ του Πρωθυπουργου αλλά εναντίον του. Γιά έναν απλό λόγο: διότι μέσα στήν επταετη διακυβέρνησή του πράγματι δέν έδωσε αξιώματα σέ πρόσωπα μεταξύ των οποίων καί ο Αντώνης Σαμαρας τήν διαφορετική αντίληψη γιά τήν Ελλάδα στόν κόσμο, καί γιά τήν οικονομία δέν θά μπορουσε νά αντέξει. Δέν ειναι μόνον ότι ο κύριος Μητσοτάκης ήθελε νά ειναι μόνος στό βάθρο μέ όλο τό φως πάνω του, ειναι ότι δέν άντεχε καί τήν βασική άποψη, πού διέτρεχε τό κόμμα καί τήν παράταξη σέ ολόκληρη τήν μεταπολίτευση καί θέλησε νά τήν αλλάξει. Τό πρόβλημά του δέν ηταν ο Σαμαρας, τό πρόβλημά του ειναι ότι δέν ήθελε δίπλα του νεοδημοκράτες.

Άνθρωποι σάν τόν Σαμαρα ή τόν Καραμανλη θά ηταν εφιάλτης γι’ αυτόν. Παρά τό αξίωμα, θά μιλουσαν. Γι’ αυτό άλλως τε έφτιαξε ένα θεσμικό οικοδόμημα από πολιτικά κατοικίδια καί όχι από πολιτικά πρόσωπα μέ ειδικό πολιτικό βάρος. Γιά νά μήν αναστηθει η ΝΔ πού κατέπνιξε.

Όσα συμβαίνουν λοιπόν σήμερα μας επιβεβαιώνουν καί τήν ιστορία της παράταξης: Εξελίξεις σέ αυτόν τόν χωρο υπάρχουν πάντοτε μόνο όταν …α) η δεξιά έχει ανάγκη τό κέντρο β) η δεξιά αμφισβητει τό κέντρο.

Όταν τό κέντρο αυτονομειται από τίς γραμμές της παράταξης καί θέλει νά τήν μετατρέψει σέ κάτι άλλο από αυτό πού ιδρύθηκε η σύμβαση λύεται. Πρωτα από τήν βάση, μετά από τήν κορυφή.

Από μία άποψη η χθεσινή συνέντευξη του Αντώνη Σαμαρα δέν ηταν απλως μία επίθεση στόν Κυριάκο Μητσοτάκη. Ηταν καί μία προσωπική αυτοκριτική γιά τό γεγονός ότι συνέπραξε ο ίδιος στήν εκλογή του στήν αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας καί στήν πρωθυπουργία. Ενω ήξερε άριστα περί τινος επρόκειτο. Η συνέντευξη ηταν τέλος καί κάτι ακόμη: ο Αντώνης Σαμαρας ειναι ένα κράμα από τήν ΕΡΕ της Πύλου καί της οικογένειας του πατέρα του Κωνσταντίνου καί των αντιλήψεων της Πηνελόπης Δέλτα γιά τήν πατρίδα από τήν μία καί από τήν άλλη τμημα από τό βενιζελικό κέντρο του Εμμανουήλ Μπενάκη. Μέσα στήν διάρκεια της πορείας του οι απόψεις αυτές αντιμάχονται μέσα του καί γι’ αυτό περιστασιακά συμπορεύτηκε μέ τούς φιλελεύθερους. Στό τέλος, όμως, η Πύλος καί η Δέλτα πλειοψήφησαν καί νίκησαν οριστικά τήν Κηφισιά καί τόν Βενιζέλο.