Σε δηλώσεις που αναμένεται να προκαλέσουν πολλές συζητήσεις, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών επί κυβέρνησης Καραμανλή, Γιάννης Βαληνάκης, εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για την πρόταση του Πρωθυπουργού σχετικά με τη Διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου, χαρακτηρίζοντάς την «τουρκικής έμπνευσης».
Μιλώντας στο Kontra και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, ο έμπειρος διπλωμάτης σημείωσε ότι η πρωτοβουλία για τη σύνοδο των παράκτιων χωρών —με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Τουρκίας και Λιβύης— αποτελεί στην ουσία επανάληψη μιας παλαιότερης πρότασης του Ταγίπ Ερντογάν, η οποία είχε απορριφθεί στο παρελθόν από την Αθήνα.
«Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια παλαιότερη πρόταση του κ. Ερντογάν», τόνισε ο κ. Βαληνάκης. «Είναι θετικό ότι ανησυχούμε για πιθανές παρεμβάσεις του προέδρου Τραμπ, αλλά είναι δυνατόν το μόνο σχέδιο που σκεφτήκαμε ως χώρα να είναι το… τουρκικό;».
Ο πρώην υφυπουργός υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είχε αποδεχθεί την ιδέα το 2020, «υπό την πίεση του Oruc Reis και της μεσολάβησης ίσων αποστάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης», για να την απορρίψει στη συνέχεια όταν αποδείχθηκε πως εξυπηρετούσε τους τουρκικούς σχεδιασμούς περί “Γαλάζιας Πατρίδας” και την αναβάθμιση των Κατεχομένων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Γιατί να επαναφέρουμε ένα σχέδιο που στοχεύει στην παγίωση της τουρκικής ηγεμονίας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Βαληνάκης αμφισβήτησε ανοιχτά και τη βιωσιμότητα της πρότασης, θέτοντας σειρά κρίσιμων ερωτημάτων:
- Ποια είναι η βάση της αισιοδοξίας ότι η Τουρκία θα δεχθεί συνομιλίες με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας;
- Ποιος θα εκπροσωπήσει τη Λιβύη και πώς θα αποφευχθεί η αποδοχή δύο αντίπαλων κυβερνήσεων;
- Έχει διασφαλιστεί διεθνής στήριξη πριν την ανακοίνωση της πρότασης, ώστε να «στριμωχτεί» η Άγκυρα;
Ο έμπειρος διπλωμάτης υπογράμμισε τέλος ότι αν η Αθήνα αποδεχθεί διεύρυνση της πενταμερούς με συμμετοχή του ψευδοκράτους και των δύο λιβυκών αντιπροσωπιών, θα είναι σαν να νομιμοποιεί εμμέσως το τουρκολιβυκό μνημόνιο που η χώρα μας μέχρι σήμερα απορρίπτει.
«Να αξιοποιήσουμε το ευρωπαϊκό χαρτί»
Ο κ. Βαληνάκης υπογράμμισε πως η Αθήνα διαθέτει ακόμη διπλωματικά εργαλεία πίεσης. Μία από αυτές είναι η συμμετοχή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, όπως το SAFE, που συνεπάγονται μεγάλα οικονομικά οφέλη. «Είναι η στιγμή να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα: να μπλοκάρουμε την τουρκική συμμετοχή ή να την ανταλλάξουμε με εγγυήσεις και αποσύρσεις διεκδικήσεων. Η Τουρκία πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να έχει και τα δύο — και τα οφέλη από την Ευρώπη και τις απειλές εναντίον της Ελλάδας.»
Μια έξυπνη στροφή ή μια καλά στημένη παγίδα;
Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Βαληνάκης, εξέφρασε έντονες αμφιβολίες για τα πραγματικά κίνητρα πίσω από τη στάση του Τουρκοκύπριου πολιτικού Τουφάν Ερχιουρμάν, ο οποίος εμφανίζεται να δίνει ένα πιο «ευρωπαϊκό» και συναινετικό προφίλ στις θέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς για το Κυπριακό.
«Δεν είμαι σίγουρος αν το καθεστώς Ερντογάν ήθελε πραγματικά τον Ερχιουμάν», σημείωσε ο κ. Βαληνάκης, «ή αν όλο αυτό στήθηκε για να παρουσιαστεί ένα πιο φιλικό προς την Ευρώπη πρόσωπο των Τουρκοκυπρίων, ώστε να αποκομίσουν περισσότερα κέρδη».
Κατά την εκτίμησή του, ακόμη κι αν η Άγκυρα δεν είχε αρχικά αυτόν τον σχεδιασμό, αξιοποίησε την ευκαιρία με ευφυή τρόπο: «Αν τελικά της ξέφυγε, το γύρισε έξυπνα προς αυτή την κατεύθυνση — να εμφανιστεί δηλαδή ένα προφίλ που θέλει την επανένωση, αλλά με όρους που εξυπηρετούν την τουρκική στρατηγική.»
Η «συγκλονιστική» πρόταση του Ερχιουμάν
Ο Γιάννης Βαληνάκης στάθηκε ιδιαίτερα στην πρόταση του Ερχιουμάν για το Κυπριακό, την οποία χαρακτήρισε «συγκλονιστική» — όχι για το περιεχόμενό της, αλλά για όσα κρύβει πίσω από τη φαινομενική της μετριοπ
Ο Τουρκοκύπριος πολιτικός, σύμφωνα με τον Βαληνάκη, προτείνει τη συνύπαρξη δύο κρατών: του ψευδοκράτους και της Κυπριακής Δημοκρατίας, με διατήρηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων του 1960. Μια δηλαδή «δικοινοτική Κύπρος» όπως ήταν τότε, ενωμένη υποτυπωδώς μέσω μιας «μικρής ενωτικής ταινίας» στην κορυφή, που θα συντονίζει πέντε ή έξι βασικά ζητήματα.
Αυτά τα ζητήματα, όπως εξήγησε ο κ. Βαληνάκης, δεν είναι άλλα από εκείνα που διαχρονικά επιδιώκει η Τουρκία να αποσπάσει από την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Τι επιδιώκει η Άγκυρα μέσω του Ερχιουμάν
Σύμφωνα με την ανάλυση του πρώην υφυπουργού, μέσα από αυτή τη «νέα φόρμουλα» για την επανένωση, η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι επιχειρούν να αποκομίσουν τρία καθοριστικά οφέλη:
- Διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους, έστω και έμμεσα, μέσα από τη συνομοσπονδιακή λογική.
- Πρόσβαση στους τεράστιους υδρογονάνθρακες που βρίσκονται νότια του νησιού, κάτι που θα ήταν αδύνατο αν η Κύπρος κοβόταν στα δύο.
- Διατήρηση της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης για ολόκληρη την Κύπρο — με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια και την κυριαρχία του νησιού.
Όπως χαρακτηριστικά είπε, «θέλουν να πάρουν όλα αυτά που επιδιώκουν εδώ και δεκαετίες, να κρατήσουν την ανεξαρτησία τους στο Βορρά και να αφήσουν στο Νότο ένα κράτος που θα φέρει ακόμη τα βαρύδια του 1960».
Από την ομοσπονδία στη συνομοσπονδία: Η μεγάλη παγίδα
Η πιο ανησυχητική διάσταση, κατά τον Γιάννη Βαληνάκη, βρίσκεται στη φύση αυτής της προτεινόμενης λύσης. «Είναι μια λύση συνομοσπονδιακή και όχι ομοσπονδιακή», τόνισε, υπογραμμίζοντας πως η διαφορά είναι «τεράστια».
Παρά ταύτα, πρόσθεσε, η πρόταση αυτή «πουλιέται εύκολα» στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ντύνεται με ευρωπαϊκή ρητορική και προβάλλεται ως «λύση συνύπαρξης» δύο κοινοτήτων. Στην ουσία, όμως, πρόκειται για ένα μοντέλο δύο κρατών, που επιτρέπει στην Άγκυρα να ελέγχει ολόκληρο το νησί με θεσμικό μανδύα.
«Ας διαβάζουν όσοι πανηγυρίζουν»
Ο κ. Βαληνάκης έκλεισε με ένα σαφές μήνυμα: «Όσοι πανηγυρίζουν, καλό είναι να διαβάζουν τις θέσεις των πολιτικών». Εξέφρασε την ελπίδα ότι ο Τουφάν Ερχιουμάν μπορεί να αποδειχθεί διαφορετικός, ωστόσο δήλωσε επιφυλακτικός: «Μακάρι να δείξει μια άλλη κατεύθυνση, αλλά πολύ φοβάμαι ότι η αντίληψή του για το Κυπριακό είναι πολύ κοντά στον Ερντογάν. Απλώς την πακετάρει πιο έξυπνα για να μπορεί να σερβιριστεί και στους Ευρωπαίους.»
https://newpost.gr/eidiseis/giannis-valinakis-apodomei-ti-diaskepsi-tis-anatolikis-mesogeioy-poy-proteine-o-mitsotakis-prokeitai-gia-mia-palaioteri-protasi-toy-k-erntogan/
«Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια παλαιότερη πρόταση του κ. Ερντογάν», τόνισε ο κ. Βαληνάκης. «Είναι θετικό ότι ανησυχούμε για πιθανές παρεμβάσεις του προέδρου Τραμπ, αλλά είναι δυνατόν το μόνο σχέδιο που σκεφτήκαμε ως χώρα να είναι το… τουρκικό;».
Ο πρώην υφυπουργός υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είχε αποδεχθεί την ιδέα το 2020, «υπό την πίεση του Oruc Reis και της μεσολάβησης ίσων αποστάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης», για να την απορρίψει στη συνέχεια όταν αποδείχθηκε πως εξυπηρετούσε τους τουρκικούς σχεδιασμούς περί “Γαλάζιας Πατρίδας” και την αναβάθμιση των Κατεχομένων σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Γιατί να επαναφέρουμε ένα σχέδιο που στοχεύει στην παγίωση της τουρκικής ηγεμονίας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Βαληνάκης αμφισβήτησε ανοιχτά και τη βιωσιμότητα της πρότασης, θέτοντας σειρά κρίσιμων ερωτημάτων:
- Ποια είναι η βάση της αισιοδοξίας ότι η Τουρκία θα δεχθεί συνομιλίες με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας;
- Ποιος θα εκπροσωπήσει τη Λιβύη και πώς θα αποφευχθεί η αποδοχή δύο αντίπαλων κυβερνήσεων;
- Έχει διασφαλιστεί διεθνής στήριξη πριν την ανακοίνωση της πρότασης, ώστε να «στριμωχτεί» η Άγκυρα;
Ο έμπειρος διπλωμάτης υπογράμμισε τέλος ότι αν η Αθήνα αποδεχθεί διεύρυνση της πενταμερούς με συμμετοχή του ψευδοκράτους και των δύο λιβυκών αντιπροσωπιών, θα είναι σαν να νομιμοποιεί εμμέσως το τουρκολιβυκό μνημόνιο που η χώρα μας μέχρι σήμερα απορρίπτει.
«Να αξιοποιήσουμε το ευρωπαϊκό χαρτί»
Ο κ. Βαληνάκης υπογράμμισε πως η Αθήνα διαθέτει ακόμη διπλωματικά εργαλεία πίεσης. Μία από αυτές είναι η συμμετοχή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, όπως το SAFE, που συνεπάγονται μεγάλα οικονομικά οφέλη. «Είναι η στιγμή να αξιοποιήσουμε αυτή τη δυνατότητα: να μπλοκάρουμε την τουρκική συμμετοχή ή να την ανταλλάξουμε με εγγυήσεις και αποσύρσεις διεκδικήσεων. Η Τουρκία πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να έχει και τα δύο — και τα οφέλη από την Ευρώπη και τις απειλές εναντίον της Ελλάδας.»
Μια έξυπνη στροφή ή μια καλά στημένη παγίδα;
Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Βαληνάκης, εξέφρασε έντονες αμφιβολίες για τα πραγματικά κίνητρα πίσω από τη στάση του Τουρκοκύπριου πολιτικού Τουφάν Ερχιουρμάν, ο οποίος εμφανίζεται να δίνει ένα πιο «ευρωπαϊκό» και συναινετικό προφίλ στις θέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς για το Κυπριακό.
«Δεν είμαι σίγουρος αν το καθεστώς Ερντογάν ήθελε πραγματικά τον Ερχιουμάν», σημείωσε ο κ. Βαληνάκης, «ή αν όλο αυτό στήθηκε για να παρουσιαστεί ένα πιο φιλικό προς την Ευρώπη πρόσωπο των Τουρκοκυπρίων, ώστε να αποκομίσουν περισσότερα κέρδη».
Κατά την εκτίμησή του, ακόμη κι αν η Άγκυρα δεν είχε αρχικά αυτόν τον σχεδιασμό, αξιοποίησε την ευκαιρία με ευφυή τρόπο: «Αν τελικά της ξέφυγε, το γύρισε έξυπνα προς αυτή την κατεύθυνση — να εμφανιστεί δηλαδή ένα προφίλ που θέλει την επανένωση, αλλά με όρους που εξυπηρετούν την τουρκική στρατηγική.»
Η «συγκλονιστική» πρόταση του Ερχιουμάν
Ο Γιάννης Βαληνάκης στάθηκε ιδιαίτερα στην πρόταση του Ερχιουμάν για το Κυπριακό, την οποία χαρακτήρισε «συγκλονιστική» — όχι για το περιεχόμενό της, αλλά για όσα κρύβει πίσω από τη φαινομενική της μετριοπ
Ο Τουρκοκύπριος πολιτικός, σύμφωνα με τον Βαληνάκη, προτείνει τη συνύπαρξη δύο κρατών: του ψευδοκράτους και της Κυπριακής Δημοκρατίας, με διατήρηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων του 1960. Μια δηλαδή «δικοινοτική Κύπρος» όπως ήταν τότε, ενωμένη υποτυπωδώς μέσω μιας «μικρής ενωτικής ταινίας» στην κορυφή, που θα συντονίζει πέντε ή έξι βασικά ζητήματα.
Αυτά τα ζητήματα, όπως εξήγησε ο κ. Βαληνάκης, δεν είναι άλλα από εκείνα που διαχρονικά επιδιώκει η Τουρκία να αποσπάσει από την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Τι επιδιώκει η Άγκυρα μέσω του Ερχιουμάν
Σύμφωνα με την ανάλυση του πρώην υφυπουργού, μέσα από αυτή τη «νέα φόρμουλα» για την επανένωση, η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι επιχειρούν να αποκομίσουν τρία καθοριστικά οφέλη:
- Διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους, έστω και έμμεσα, μέσα από τη συνομοσπονδιακή λογική.
- Πρόσβαση στους τεράστιους υδρογονάνθρακες που βρίσκονται νότια του νησιού, κάτι που θα ήταν αδύνατο αν η Κύπρος κοβόταν στα δύο.
- Διατήρηση της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης για ολόκληρη την Κύπρο — με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια και την κυριαρχία του νησιού.
Όπως χαρακτηριστικά είπε, «θέλουν να πάρουν όλα αυτά που επιδιώκουν εδώ και δεκαετίες, να κρατήσουν την ανεξαρτησία τους στο Βορρά και να αφήσουν στο Νότο ένα κράτος που θα φέρει ακόμη τα βαρύδια του 1960».
Από την ομοσπονδία στη συνομοσπονδία: Η μεγάλη παγίδα
Η πιο ανησυχητική διάσταση, κατά τον Γιάννη Βαληνάκη, βρίσκεται στη φύση αυτής της προτεινόμενης λύσης. «Είναι μια λύση συνομοσπονδιακή και όχι ομοσπονδιακή», τόνισε, υπογραμμίζοντας πως η διαφορά είναι «τεράστια».
Παρά ταύτα, πρόσθεσε, η πρόταση αυτή «πουλιέται εύκολα» στα Ηνωμένα Έθνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ντύνεται με ευρωπαϊκή ρητορική και προβάλλεται ως «λύση συνύπαρξης» δύο κοινοτήτων. Στην ουσία, όμως, πρόκειται για ένα μοντέλο δύο κρατών, που επιτρέπει στην Άγκυρα να ελέγχει ολόκληρο το νησί με θεσμικό μανδύα.
«Ας διαβάζουν όσοι πανηγυρίζουν»
Ο κ. Βαληνάκης έκλεισε με ένα σαφές μήνυμα: «Όσοι πανηγυρίζουν, καλό είναι να διαβάζουν τις θέσεις των πολιτικών». Εξέφρασε την ελπίδα ότι ο Τουφάν Ερχιουμάν μπορεί να αποδειχθεί διαφορετικός, ωστόσο δήλωσε επιφυλακτικός: «Μακάρι να δείξει μια άλλη κατεύθυνση, αλλά πολύ φοβάμαι ότι η αντίληψή του για το Κυπριακό είναι πολύ κοντά στον Ερντογάν. Απλώς την πακετάρει πιο έξυπνα για να μπορεί να σερβιριστεί και στους Ευρωπαίους.»
Advertisement
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου