Από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, τα αραβικά κράτη του Κόλπου καταδικάζουν ομόφωνα τις σφαγές που συντελούνται από το Ισραήλ, όπως προστάζει η παράδοση, και τάσσονται υπέρ της ίδρυσης ενός Παλαιστινιακού κράτους ως μονόδρομο για την περιφερειακή σταθερότητα.
Η υποστήριξή τους ωστόσο περιορίζεται σε επίπεδο ρητορικής και ανθρωπιστικής βοήθειας. Πέραν τούτου καμία από τις μοναρχίες του Κόλπου (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) δεν φαίνεται διατεθειμένη να κάνει κάτι περισσότερο για να προστατεύσει τους Παλαιστίνιους. Το ίδιο ισχύει και για την επίθεση στο Λίβανο: Καλούν το Ισραήλ να σεβαστεί την κυριαρχία της χώρας και να προχωρήσει σε κατάπαυση του πυρός.
Το Κατάρ περιορίζεται σε ρόλο «μεσολαβητή» στις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας, χωρίς ωστόσο να ασκείται καμία πίεση στο Ισραήλ για συμφωνία. Η δε Σαουδική Αραβία προχώρησε σε μια άνευ ουσίας αντίδραση, υποστηρίζοντας πως η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, που επεδίωκαν οι ΗΠΑ για να απεγκλωβιστούν κατά το δυνατόν από τη Μέση Ανατολή και να φέρουν στο άρμα τους το Ριάντ, δεν πρόκειται να προχωρήσει εάν δεν ιδρυθεί πρώτα παλαιστινιακό κράτος.
Στην πραγματικότητα το Ριάντ ακολουθεί εδώ και καιρό μια αυτόνομη πολιτική, αξιολογώντας κατά περίπτωση τις συμμαχίες του. Σε αυτό το πλαίσιο απομακρύνθηκε σταδιακά από τις ΗΠΑ και εντάχθηκε στην ομάδα των BRICS, πυλώνας της οποίας είναι ο συμμαχικός άξονας Κίνας – Ρωσίας.
«Είναι πολλά τα συμφέροντα» και κυρίως... είναι το Ιράν
Τα αραβικά κράτη, ιδιαίτερα αυτά που διατηρούν στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, δεν φαίνονται πρόθυμα να έρθουν σε ρήξη με το Ισραήλ και κατ΄ επέκταση με την Ουάσιγκτον. «Τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι πολλά», σχολιάζει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ρικάρντο Φαμπιάνι, διευθυντής για τη Βόρεια Αφρική στο International Crisis Group.
Μάλιστα όταν στο «κάδρο» μπαίνει το Ιράν η στάση τους γίνεται ακόμη πιο παθητική. Ο σουνίτικος συνασπισμός των έξι αραβικών κρατών του Κόλπου δεν έχει καμία διάθεση να υποστηρίξει το σιιτικό Ιράν ή τους σιίτες πληρεξούσιούς του. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας είχε διαμηνύσει πως το Ισραήλ με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του «θα αλλάξει το χάρτη στη Μέση Ανατολή». Για τις έξι μοναρχίες του Κόλπου, εάν αυτό σημαίνει αποδυνάμωση του Ιράν, τότε δεν είναι κατ' ανάγκη τόσο αρνητικό.
Είναι χαρακτηριστικό πως στις επίσημες δηλώσεις τους για την καταδίκη του Ισραήλ, αποφεύγουν - μέχρι σήμερα - οποιαδήποτε αναφορά υποστήριξης στο Ιράν. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι εξαιρετικά ρευστή και η άμεση σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα. Για παράδειγμα, οι αναφορές για ενδεχόμενο χτύπημα του Ισραήλ στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, πόσο μάλλον στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις, έχουν προκαλέσει ανησυχία και αντιδράσεις στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου. Άραβας διπλωμάτης, που δεν είναι φιλικά προσκείμενος στο Ιράν, υπάρχει φόβος για το ενδεχόμενο μιας «συντριπτικής νίκης» του Ισραήλ. Μια τέτοια εξέλιξη θα σηματοδοτούσε τον ολοκληρωτικό πόλεμο ως τον μονόδρομο για την κυριαρχία στην περιοχή.
Οι εξελίξεις, όπως σημειώνει ο Guardian, έχουν φέρει τα αραβικά κράτη αντιμέτωπα με ένα δίλημμα: Από τη μία η μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση της ιρανικής επιρροής μπορεί να δημιουργήσει ένα ανεπιθύμητο και αποσταθεροποιητικό κενό με απόλυτη κυριαρχία του Ισραήλ στην περιοχή. Από την άλλη, μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία για τα περιφερειακά κράτη να εκμεταλλευτούν την αδυναμία του Ιράν και να «τελειώσουν» με οργανώσεις που υποστηρίζονται από την Τεχεράνη και τους προκαλούν διάφορα προβλήματα.
Για παράδειγμα, ένα αποδυναμωμένο Ιράν θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα στον πρόεδρο του Ιράκ, Μοχάμεντ Σιά αλ-Σουντάνι, να χαλιναγωγήσει τις φατρίες που εδρεύουν στη χώρα και υποστηρίζονται από την Τεχεράνη. Η Ιορδανία έχει κατηγορήσει - έστω σποραδικά - το Ιράν πως οργανώσεις υπό την καθοδήγησή του προσπαθούν να ενισχύσουν την επιρροή τους στη χώρα. Η ηγεσία του Μπαχρέιν, που εξομάλυνε τις σχέσεις του με το Ισραήλ το 2020, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ισχυρό φιλοπαλαιστινιακό κίνημα, το οποίο κατά πολλούς τροφοδοτείται από το ιρανικό καθεστώς. Το Κουβέιτ έχει εγκλωβιστεί σε μια μακρά διαμάχη με το Ιράν για την εξόρυξη φυσικού αερίου από ένα αμφισβητούμενο υπεράκτιο κοίτασμα.
Σαουδική Αραβία και Ιράν - Η σχέση «κλειδί» για τη Μέση Ανατολή
Ωστόσο, η πιο κρίσιμη σχέση για την περιοχή είναι αυτή μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας. Μια σχέση που πλέον έχει τεθεί σε καλύτερη βάση με τον οδικό χάρτη αποκλιμάκωσης του Πεκίνου που συμφωνήθηκε το 2023 μεταξύ των δύο χωρών. Η Σαουδική Αραβία φιλοξένησε τον Ιρανό πρόεδρο για πρώτη φορά μετά από 11 χρόνια και επέτρεψε στους Ιρανούς προσκυνητές να ταξιδέψουν στις ιερές πόλεις Μέκκα και Μεδίνα. Το Ριάντ έχει αποκαταστήσει και τις σχέσεις με τη Συρία που επίσης συμμετέχει στον «άξονα της αντίστασης» με επικεφαλής το Ιράν.
Σε έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων αναφέρεται πως η σχέση Σαουδικής Αραβίας – Ιράν είναι εξαιρετικά κρίσιμη για τη διατήρηση της ειρήνης στην περιοχή. «Μια προσέγγιση μηδενικού αθροίσματος που επιδιώκει να αποκλείσει εντελώς την Τεχεράνη από την περιφερειακή αρχιτεκτονική ασφάλειας, δεν θα έχει την απαιτούμενη περιφερειακή υποστήριξη και τελικά θα είναι αντιπαραγωγική», τονίζεται.
https://www.ieidiseis.gr/kosmos/264117/anatropes-sto-xarti-tis-mesis-anatolis-ta-ploysia-emirata-tou-kolpou-kai-i-sygkrousi-israil-me-iran-kai-xezmpolax
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου