Γράφει ο Γιάννης Μακρυγιάννης
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, που άφησε την τελευταία του πνοή το πρωί της Τετάρτης σε ηλικία 85 ετών, υπήρξε ένας από τους πλέον εμβληματικούς και επιδραστικούς πολιτικούς της μεταπολίτευσης, έχοντας μακρά διαδρομή στα ηγετικά κλιμάκια του ΠΑΣΟΚ και στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, του Κώστα Σημίτη και του Γιώργου Παπανδρέου.
Ξεχώριζε για την ευφυΐα του, την αυτοκαταστροφική του φύση, τις προκλητικές ατάκες του, ορισμένες από τις οποίες χαρακτήρισαν ολόκληρες πολιτικές περιόδους, τις συγκρούσεις στο κόμμα και στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο, αλλά και την ταραχώδη προσωπική ζωή.
Ήταν μία φυσιογνωμία εξόχως ενδιαφέρουσα, με φανατικούς οπαδούς, αλλά και το ίδιο φανατικούς εχθρούς – σε όλα τα μήκη και πλάτη του πολιτικού κόσμου. Οξυδερκής, μα και με την αλαζονεία της ευφυίας, ξεπερνούσε συχνά τα όρια του συμβατικού πολιτικού, ακόμα κι όταν επρόκειτο για λεπτά θέματα διπλωματίας στην εξωτερική πολιτική.
Ποιος δεν θυμάται για παράδειγμα τον χαρακτηρισμό, που είχε επιστρατεύσει για τη Γερμανία, όταν μάλιστα ήταν υπουργός Εξωτερικών, χαρακτηρίζοντας τη χώρα αυτή ως ένα «γίγαντα με μυαλό νάνου».
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος και η ατάκα «μαζί τα φάγαμε»
Αλλά οι δύο ατάκες με τις οποίες έμεινε στην εσωτερική πολιτική ζωή αξέχαστος ήταν το «τα φάγαμε όλοι μαζί», με την οποία δικαιολόγησε τη χρεοκοπία της χώρας το 2010 και πού χάθηκαν τόσα λεφτά, αλλά και το «κύριος τίποτα», που είχε πει για τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, όταν συγκρούονταν μαζί του για το Δήμο της Αθήνας το 1994.
Για τη δεύτερη ατάκα «τιμωρήθηκε» με μία μοιραία για την πολιτική του καριέρα ήττα στις δημοτικές εκλογές τότε, ενώ για την πρώτη, αποτέλεσε μόνιμο στόχο των κοινωνικών διαδηλώσεων και της κριτικής για τις πολιτικές (του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ τότε) που οδήγησαν στην κρίση των μνημονίων.
Από το ΚΚΕ στο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος γεννήθηκε το 1938 στην Ελευσίνα και ήταν εγγονός του ομώνυμου στρατηγού και δικτάτορα για ένα χρόνο (Ιούνιος 1925- Ιούλιος 1926). Γιος του Αντιπτεράρχου της Πολεμικής Αεροπορίας Γεωργίου Πάγκαλου που διετέλεσε Υπαρχηγός ΓΕΑ.
Με νομικές σπουδές στην Αθήνα, πέρασε πολύ καιρό στο Παρίσι, όπου με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης έφτασε το 1973 να γίνει διδάκτορας των Οικονομικών Επιστημών στη Σορβόννη. Έγινε επίσης ερευνητής στο ίδιο πανεπιστήμιο το 1978 και Διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου.
Παρά την πολιτική καταγωγή του, ο Θεόδωρος Πάγκαλος κινήθηκε στην αριστερά.
Στα νεανικά του χρόνια, ξεκίνησε από το ΚΚΕ και συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα, με αποτέλεσμα το 1968 το δικτατορικό καθεστώς να του αφαιρέσει την ελληνική ιθαγένεια, την οποία επανάκτησε μετά τη Μεταπολίτευση.
Νωρίτερα ήταν στο κίνημα «1-1-4», αλλά και ιδρυτικό μέλος της Δημοκρατικής Κίνησης Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης».
Μετά τη μεταπολίτευση εντάσσεται στο ΠΑΣΟΚ και η πρώτη απόπειρά του στη μάχιμη πολιτική ήταν το 1978, όταν έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος στην Ελευσίνα και κατετάγη τρίτος.
Το 1981 εκλέγεται βουλευτής στο υπόλοιπο Αττικής, καταφέρνοντας να παραμείνει στη Βουλή έως το 2012 – εκλεγόταν αδιαλείπτως όλο αυτό το διάστημα.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου δείχνει να τον εκτιμά εξ αρχής αν και γνώριζε πολύ καλά ότι πρόκειται για έναν ιδιόρρυθμο, ασυγκράτητο και ίσως ανεξέλεγκτο χαρακτήρα. Τον εμπιστεύτηκε όμως ήδη από το 1982, όταν τον τοποθετεί υφυπουργό στο υπουργείο Εμπορίου για δύο χρόνια.
Από το 1985 και μέχρι το 1989, ως υφυπουργό αρχικά για λίγο διάστημα και ως αναπληρωτή υπουργό στη συνέχεια, τον εντάσσει στο υπουργείο Εξωτερικών, δίπλα στον Κάρολο Παπούλια.
Το 1993 ο Ανδρέας Παπανδρέου τον τοποθετεί και πάλι στο υπουργείο Εξωτερικών, ως αναπληρωτή υπουργό και μάλιστα τότε ο Θεόδωρος Πάγκαλος πιστώνεται την επιτυχία της συνόδου κορυφής στην Κέρκυρα, στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ενώ η δημοφιλία του παρουσιάζει ραγδαία άνοδο, εκτοξεύει την απίθανη ατάκα ότι η Γερμανία είναι γίγαντας με μυαλό νάνου, προκαλώντας διπλωματικό επεισόδιο με το Βερολίνο και στο τέλος εξαναγκάζεται σε συγγνώμη.
Πιθανόν τότε ήταν που ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιλήφθηκε ότι ο Πάγκαλος δεν διέθετε την ικανότητα μίας λεπτής διπλωματίας και άρχισε να κάνει άλλα σχέδια για κείνον. Αρχικά, το καλοκαίρι του 1994, τον μεταφέρει στο υπουργείο Μεταφορών και στη συνέχεια του δίνει το χρίσμα του ΠΑΣΟΚ για το δήμο της Αθήνας. Κάποιοι ερμήνευσαν την κίνηση αυτή ως προσπάθεια του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ να «κοντύνει» πολιτικά τον Πάγκαλο, που ήδη εμφανιζόταν ως δελφίνος.
Ανεξάρτητα από την ορθότητα αυτής της ερμηνείας, ο Πάγκαλος «δικαιώνει» όσους θεωρούσαν ότι δεν μπορεί να πάει πιο ψηλά.
«Ο κύριος τίποτα»
«Ένα βράδυ της προεκλογικής περιόδου για το δήμο της Αθήνας και ενώ βρίσκεται σε ουζερί στη Λαμπρινή, ο Πάγκαλος λέει για τον αντίπαλό του, νεαρό διπλωμάτη τότε, Δημήτρη Αβραμόπουλο, ότι είναι «ο κύριος τίποτα».
Η αλαζονεία του τιμωρείται με μία εκκωφαντική ήττα στις δημοτικές εκλογές και ο Ανδρέας Παπανδρέου τον αφήνει εκτός κυβέρνησης.
Περνώντας πλέον στο «αντιπαπανδρεϊκό» στρατόπεδο τότε και ασκώντας σκληρή κριτική στην «Εκάλη» και τη Δήμητρα Λιάνη, συμμετέχει την άνοιξη του 1995 στην ομάδα των «4» μαζί με τον Κώστα Σημίτη, τη Βάσω Παπανδρέου και τον Παρασκευά Αυγερινό.
Αποδέχεται την πρωτοκαθεδρία του Σημίτη στην ομάδα (έναντι της Βάσως Παπανδρέου) και γίνεται πλέον στενός συνεργάτης του μετέπειτα πρωθυπουργού.
Σε «ανταμοιβή» ο Σημίτης τον ορίζει υπουργό Εξωτερικών. Αλλά τα πράγματα δεν πάνε καλά ούτε εκεί.
Η υπόθεση Οτσαλάν
Ως υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη είχε ανάμιξη, στις αρχές του 1999, στην υπόθεση Οτσαλάν, δεχόμενος σφοδρή κριτική για τους χειρισμούς του. Οι αντίπαλοί του, τού χρέωσαν την παράδοση ουσιαστικά του Κούρδου ηγέτη στην τουρκική κυβέρνηση.
Ο ίδιος αρνήθηκε σταθερά και μέχρι το τέλος οποιαδήποτε ευθύνη για την κατάληξη της υπόθεσης.
Όμως ο Σημίτης τον θέτει εκτός και αναβαθμίζει τον Γιώργο Παπανδρέου σε υπουργό Εξωτερικών. Οι σχέσεις Πάγκαλου – Παπανδρέου ψυχραίνονται ακόμα περισσότερο με αυτή την εξέλιξη, αλλά ο πολύπειρος πολιτικός από την Ελευσίνα με τη δαιμόνια ικανότητα να συνδυάζει τη συγκρουσιακή τακτική με τη διπλωματία, καταφέρνει και επιβιώνει πολιτικά.
Μετά την ανάληψη της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ από τον Γιώργο Παπανδρέου παραμένει στα ηγετικά κλιμάκια του Κινήματος και στέκεται στο πλευρό του νέου αρχηγού, παρότι κάποια χρόνια πριν σε διαμάχη μαζί του.
Με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2009, ορίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ελλάδας, θέση που διατήρησε μέχρι και την πτώση του κ. Παπανδρέου από την ηγεσία της χώρας. Αντιπρόεδρος πάντως της κυβέρνησης παρέμεινε και κατά τη θητεία της μεταβατικής κυβέρνησης του Λουκά Παπαδήμου.
Διακρίνοντας την κρίση στο ΠΑΣΟΚ εκείνη την περίοδο, αποφάσισε να μη θέσει υποψηφιότητα για Βουλευτές στις εκλογές του 2012.
Κατά τη διάρκεια αυτής της κυβερνητικής θητείας καταφέρνει να γίνει ένα από τα πρόσωπα της κρίσης.
Ο γάμος και τα πέντε παιδιά
Στις 21 Σεπτεμβρίου του 2010 κατά τη διάρκεια μίας κοινοβουλευτικής συνεδρίασης, ο Πάγκαλος προσπαθεί με προκλητικό τρόπο να απαλλάξει εαυτόν και κυβερνήσεις από τις ευθύνες της χρεοκοπίας, την ώρα που εκτός κοινοβουλίου μαίνονταν οι διαδηλώσεις για το μνημόνιο.
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας «πώς τα φάγατε τα λεφτά;», που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: «Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής», ήταν η περιβόητη φράση με την οποία έδωσε την τελευταία ουσιαστικά παράστασή του στην πολιτική σκηνή της χώρας.
Αποτραβηγμένος τα τελευταία χρόνια από τη μάχιμη πολιτική, είχε κριτικάρει κάποια στιγμή ακόμα και τους δύο πρωθυπουργούς με τους οποίους συνεργάστηκε στενά, τον Κώστα Σημίτη και τον Γιώργο Παπανδρέου.
Η υγεία του επιβαρύνθηκε με τον καιρό και τελευταία έδειχνε να έχει εγκαταλείψει τον εαυτό του, έχοντας μόνη παρηγοριά να περνά κάποιες ώρες στην αγαπημένη του Λίμνη της Βουλιαγμένης.
Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε πέντε παιδιά.
https://www.ieidiseis.gr/politiki/200354/theodoros-pagkalos-ta-xronia-tou-kke-o-andreas-kai-to-pasok-o-kyrios-tipota-kai-to-mazi-ta-fagame
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου