Απρόβλεπτος και αντιδεξιός...

Δημήτρης Κουκλουμπέρης

 Από την περίφημη φράση του «Λεφτά υπάρχουν» μέχρι την ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ και τα Μνημόνια επί των ημερών του, ο Γιώργος Παπανδρέου εξακολουθεί να απασχολεί την επικαιρότητα, προβάλλοντας το προφίλ ενός δημοκρατικού πολιτικού που... πιστεύει στη σύγκλιση των προοδευτικών δυνάμεων. 

Βρίσκεται σχεδόν σαράντα χρόνια στη Βουλή, με εξαίρεση την τετραετία 2015-2019 που έκανε ένα μικρό διάλειμμα από τα κοινοβουλευτικά δρώμενα. Αλλά για τον Γιώργο Παπανδρέου η πολιτική δράση δεν περιορίζεται εντός των τειχών και των διαδρόμων του Κοινοβουλίου. Τότε μάλιστα, όταν το νεοσύστατο Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών που είχε ιδρύσει, αποχωρώντας (ή κατά άλλους διασπάζοντας το ΠΑΣΟΚ), είχε γραφτεί –και όχι άδικα– ότι ήταν η πρώτη φορά έπειτα από 92 χρόνια, που η Βουλή έμενε χωρίς έναν εκπρόσωπο της οικογένειας Παπανδρέου. 

 Γόνος μιας πολιτικής δυναστείας, μιας εκ των μεγαλύτερων και πιο ιστορικών στη χώρα, μαζί με εκείνες της Δεξιάς, του Καραμανλή και του Μητσοτάκη, ο Γιώργος Παπανδρέου, γιος του χαρισματικού Ανδρέα και εγγονός του «Γέρου της Δημοκρατίας», Γεωργίου Παπανδρέου, είναι ένας πολιτικός με δημοκρατικά αντανακλαστικά και προοδευτικές θέσεις και, όπως έχει ειπωθεί, αρκετές φορές πιο προωθημένες από την εποχή του. 

Κάποιοι (και μέσα από το κόμμα του), στην προσπάθειά τους να τον πλήξουν, έχουν σχολιάσει ότι μπορεί να έχει «ρηξικέλευθες ιδέες, αλλά χρειάζονται και ηγετικές ικανότητες». Επίσης, στίγμα για την αντιδεξιά ρητορική του αποτελεί η αποδοχή του (κατόπιν πιέσεων του Αντώνη Σαμαρά) να συμμετάσχει στην τρικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου, που στήριζαν το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ., ο ακροδεξιός ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη, παρά το ότι δεν υπήρχε πρόβλημα κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. 

 Έχει καταγράψει στην πορεία του σημαντικό μεταρρυθμιστικό έργο (νόμος για τη διαύγεια, ηλεκτρονική συνταγογράφηση, νόμος για την ιθαγένεια κ.ά.), ενώ πριν από την ευρεία νίκη του ως προέδρου του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2009 είχε πει τη φράση «Λεφτά υπάρχουν», η οποία απομονώθηκε από τη συνολική του πρόταση, αλλοιώθηκε το μήνυμά της και έγινε αντικείμενο περιπαικτικών σχολίων που τον συνοδεύουν μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα, η ανάληψη της πρωθυπουργίας του συνέπεσε με τη χειρότερη καμπή της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. 

Τη στιγμή της χρεοκοπίας, που έσκασε στα χέρια του ως χειροβομβίδα και οδήγησε με δική του επιλογή και ευθύνη, αλλά και εξαιτίας λανθασμένων διαπραγματευτικών χειρισμών εκείνη την κρίσιμη περίοδο, στην προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η ένταξη στο 1ο Μνημόνιο ανακοινώθηκε από το ακριτικό Καστελόριζο, προκαλώντας σοκ στην ελληνική κοινωνία και με τον ίδιο να υπόσχεται ένα «απάνεμο λιμάνι» για το σκάφος της χώρας σε μερικά χρόνια με τη συνδρομή των Ευρωπαίων εταίρων. 

Ο μηχανισμός δανειοδότησης προέβλεπε ένα πρωτοφανές για τα δεδομένα ποσό ύψους 110 δισ., ταυτόχρονα όμως είχε ως προϋπόθεση την εφαρμογή πολύ επώδυνων μέτρων, γεγονός που φτωχοποίησε και εξόργισε τους πολίτες. Αποτέλεσμα ήταν να ξεσηκωθεί ένα απίστευτο τσουνάμι κοινωνικών αντιδράσεων, που δημιούργησε το Κίνημα των Αγανακτισμένων. Η κυβέρνηση Παπανδρέου βρέθηκε στο στόχαστρο και σε πολιτικό επίπεδο, τόσο από τη Ν.Δ. του Αντώνη Σαμαρά όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ, με τον Αλέξη Τσίπρα να τον κατηγορεί ότι εφαρμόζει πολιτική Πινοσέτ, ενώ αίσθηση είχε προκαλέσει η δήλωσή του ότι ο Φρανσουά Ολάντ, σε περίπτωση που αθετήσει τις δεσμεύσεις του, μπορεί «να γίνει ένας Ολαντρέου».

 Την ίδια περίοδο του 2011, ο Γιώργος Παπανδρέου δέχτηκε βολές από το εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και είναι αποτυπωμένη ανάγλυφα μέχρι σήμερα η εικόνα με βουλευτές να κάνουν δηλώσεις στο περιστύλιο της Βουλής, ζητώντας εμμέσως πλην σαφώς την παραίτησή του. Αργότερα, αρκετά στελέχη της επιρροής του ήρθαν σε προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ. 

Υπέρμαχος των ανοιχτών συμμετοχικών διαδικασιών, καθιέρωσε πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2004 την εκλογή προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τη βάση των μελών και των φίλων του. Δεν τόλμησε όμως εφτά χρόνια αργότερα να κάνει δημοψήφισμα, κάτι για το οποίο ομολόγησε ότι έχει μετανιώσει που δεν επέμεινε. Στον πολιτικό του λόγο θέλει να αποτελεί μια σταθερή αντιδεξιά προοδευτική φωνή, προκρίνει ωστόσο την εθνική συνεννόηση στα μείζονα. Δηλώνει πολέμιος του πελατειακού κράτους, είχε στηρίξει τη Συμφωνία των Πρεσπών και παραμένει πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Του χρεώνεται, τέλος, η κακή διαχείριση οικονομικών του ΠΑΣΟΚ. Το καλοκαίρι είχε διαφοροποιηθεί από την επίσημη γραμμή του ΚΙΝ.ΑΛΛ. στο νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις, ενώ για το μέλλον, όσοι τον γνωρίζουν παρατηρούν ότι λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα του όλα είναι ανοιχτά, χωρίς αυτό να συνδέεται με διεκδίκηση αξιωμάτων. 

 Γιατί τον επιλέξαμε

 Πρόσφατα δήλωσε ότι αποτελεί ανάγκη μια πρόταση διακυβέρνησης, «προοδευτικής, ριζοσπαστικής, οραματικής αλλά και ρεαλιστικής, που να συμβάλει στη συγκρότηση μιας συμμαχίας προοδευτικών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων». Η θέση του αυτή, αν και δεν είναι καινούργια, εντούτοις δεν γινόταν να περάσει απαρατήρητη λόγω της συγκυρίας κατά την οποία διατυπώθηκε. Κι αυτό διότι, από τη μια πλευρά, θολώνει το αφήγημα της Ν.Δ. που διεκδικεί για λογαριασμό της το κεντροαριστερό ακροατήριο, επιχειρώντας να καταστήσει το Κίνημα Αλλαγής έναν βολικό για εκείνη εταίρο. 

Από την άλλη πλευρά, ταράζει τα νερά και εντός του κόμματος της Κεντροαριστεράς, ένα μέρος του οποίου προκρίνει τη στρατηγική σύμπλευση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, την ώρα όμως που η Φώφη Γεννηματά οξύνει την κριτική της προς την κυβέρνηση, αλλά έχοντας ξεκαθαρίσει ότι η αυτόνομη πορεία του ΚΙΝ.ΑΛΛ. δεν τίθεται υπό διαπραγμάτευση.... 

 efsyn.gr