Σάββατο 10 Αυγούστου 2019

ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ / 6 και 9 Αυγούστου 1945 / Η ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι...

Η ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι αποτελεί ένα από τα τραγικότερα γεγονότα του 20ου αιώνα που σφράγισαν -όπως υποστηρίζουν οι ΗΠΑ- την νίκη των συμμάχων κατά του Άξονα. 

Η χρήση αυτού του όπλου "θεωρήθηκε απαραίτητη από τις ΗΠΑ" για την αποφυγή μεγάλης στρατιωτικής απόβασης με πολλούς νεκρούς όπως υποστήριξαν οι Αμερικανοί που ήθελαν την άμεση και άνευ όρων παράδοση των Ιαπώνων. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι χάρη στη βόμβα πήρε τέλος ο Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με την παράδοση της Ιαπωνίας λίγες μέρες αργότερα. Η χρήση όπλων μαζικής καταστροφής με τέτοιες τρομακτικές συνέπειες δημιουργεί μέχρι σήμερα ερωτηματικά, διαφωνίες και συζητήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η συγκεκριμένη επίθεση κατατάσεται συχνά ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας[2][3][4][5][6]. Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η ρίψη της βόμβας ήταν έγκλημα πολέμου ούτως ή άλλως καθώς στρεφόταν εναντίον αμάχων, και ότι ήταν μάλιστα μια διεθνής επίδειξη εκ μέρους των ΗΠΑ αφού ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος ουσιαστικά είχε ήδη κριθεί και ο Χίτλερ είχε νικηθεί.
Ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα από τις ΗΠΑ έλαβε χώρα, στις 6 Αυγούστου 1945 και ήταν η πρώτη πολεμική πυρηνική επίθεση της Ιστορίας. Η βόμβα ήταν τύπου ουρανίου- 235, η οποία είχε λάβει το προσωνύμιο "Little Boy" (αγοράκι) στο κέντρο συναρμολόγησης και δοκιμών Αλαμογκόρντο. Τα αποτελέσματα της έκρηξης δεν ήταν γνωστά εκ των προτέρων, μιας και τέτοιου τύπου βόμβα δεν είχε δοκιμαστεί, όπως η βόμβα πλουτωνίου, που ακολούθησε. Τη ρίψη της έκανε ο σμήναρχος Πολ Τίμπετς, κυβερνήτης ενός αεροσκάφους Β-29 της Αεροπορίας Στρατού, στο οποίο είχε δώσει το όνομα της μητέρας του, "Ένολα Γκέυ". Το Β29 υπέστη ισχυρή ανατάραξη με την έκρηξη της βόμβας, παρά το γεγονός ότι είχε διανύσει ήδη περισσότερα απο δεκαοκτώ -18- χιλιόμετρα από το σημείο της έκρηξης. Υπολογίζεται ότι επιτόπου φονεύθηκαν περίπου 70.000 ψυχές, στην πλειοψηία τους, άμαχοι. Πολύ περισσότεροι πέθαναν αργότερα ή έπαθαν σημαντικές βλάβες στην υγεία τους εξ αιτίας της ραδιενέργειας. Από την πόλη διασώθηκε μόνον ο θόλος (από μπετόν) και ο σκελετός του κτιρίου που τον στήριζε. Πριν την έκρηξη αυτό ήταν το κτίριο που στέγαζε την "Εμπορική Έκθεση της Περιφέρειας της Χιροσίμα". Ο θόλος υπάρχει και σήμερα, όπως ακριβώς απέμεινε μετά την έκρηξη, και έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 9 Αυγούστου 1945, οι Αμερικανικές δυνάμεις έριξαν τη δεύτερη (και τελευταία μέχρι σήμερα πυρηνική βόμβα εναντίον ανθρώπων και μάλιστα αμάχων) στο Ναγκασάκι. Εδώ η βόμβα ήταν άλλου τύπου και χρησιμοποιούσε ως σχάσιμο υλικό το πλουτώνιο. Αυτή είχε λάβει το προσωνύμιο "Fat Man" (Χοντρός) απο το εργαστήριο κατασκευής της. Αρχικός στόχος ήταν η ιαπωνική πόλη Κοκούρα (Kokura), επειδή όμως το νησί Κιουσού, στο οποίο βρίσκεται, ήταν καλυμμένο από πυκνή ομίχλη, ο επικεφαλής της αποστολής ταγματάρχης Σουέινι, ακολουθώντας το σχέδιο, υποχρεώθηκε να στραφεί στον "εφεδρικό" στόχο, την πόλη του Ναγκασάκι. Η έκρηξη ήταν ακόμη σφοδρότερη από την προηγούμενη και σχεδόν διέλυσε το Β-29 του Σουέινι, το οποίο μόλις που πρόλαβε να προσγειωθεί στην Οκινάβα[7]. Ωστόσο, λόγω της γεωγραφικής θέσης του Ναγκασάκι, τα αποτελέσματά της στο έδαφος ήταν λιγότερο καταστροφικά από αυτά της βόμβας στη Χιροσίμα, αν και οι συνέπειες της ραδιενέργειας ήταν εξίσου θανατηφόρες.
Οι δύο αυτές ρίψεις έγιναν με προσωπική απόφαση του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν. Για να πραγματοποιηθούν, ο διοικητής της μοίρας της Αεροπορίας Στρατού Σπατζ, στην οποία ανήκαν τα αεροσκάφη, ζήτησε έγγραφη τη διαταγή από την πολιτική ηγεσία "αρνούμενος να σκοτώσει ίσως 100.000 άτομα με προφορικές μόνον εντολές". Η διαταγή πράγματι του στάλθηκε εγγράφως με τις υπογραφές του Υπουργού Εσωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ και του Υπουργού Στρατιωτικών Χένρι Στίμσον. Η τελική, ωστόσο, απόφαση, σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, έπρεπε να ληφθεί μόνον από τον Πρόεδρο, ο οποίος και την έλαβε, με την αιτιολογία ότι οι ρίψεις αυτές θα έφερναν γρήγορο τέλος στον πόλεμο του Ειρηνικού και ότι τα θύματα από τις βόμβες θα ήταν λιγότερα από τις απώλειες σε μια ενδεχόμενη απόβαση στην Ιαπωνία ή από τη συνέχιση του πολέμου. Υπάρχουν απόψεις όμως που υποστηρίζουν ότι η ρίψη των ατομικών βομβών ήταν μια επίδειξη δύναμης από τις ΗΠΑ προς τον υπόλοιπο κόσμο και κυρίως προς τη Σοβιετική Ένωση. Ως τέτοια, προλείανε το έδαφος για την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου. Για πολλούς μελετητές, ιστορικούς οι ρίψεις των ατομικών βομβών ήταν ένα έγκλημα[8].
Ο αρχικός αριθμός των θυμάτων που πέθαναν ακαριαία από τη ρίψη των βομβών υπολογίζεται σε περίπου 70.000 στη Χιροσίμα και 40.000 στο Ναγκασάκι. Όμως οι ολέθριες συνέπειες της πυρηνικής ακτινοβολίας τους επόμενους τέσσερις μήνες αύξησαν τον αριθμό των νεκρών σε 90.000-166.000 στη Χιροσίμα και 80.000 στο Ναγκασάκι[9]. Μέχρι το 1950 ο απολογισμός των θυμάτων είχε φτάσει τα 200.000 θύματα[10].
Οι δυο βόμβες είχαν κατασκευαστεί στο πλαίσιο του Σχεδίου Μανχάταν, του αμερικανικού προγράμματος για την κατασκευή ατομικής βόμβας. Το πρόγραμμα ήταν σε λειτουργία, όταν έπεσαν οι βόμβες, και είχε και άλλες σχεδόν έτοιμες, στα τελευταία στάδια συναρμολόγησης. Υπήρξε η πρόταση από Αμερικανούς επιτελείς να εκτελεστούν κι άλλοι ατομικοί βομβαρδισμοί της Ιαπωνίας, είναι άγνωστο όμως αν κάτι τέτοιο τελικά θα συνέβαινε, καθώς η Ιαπωνία παραδόθηκε στους συμμάχους στις 15 Αυγούστου 1945, δυο μέρες πριν την ολοκλήρωση της κατασκευής της επόμενης βόμβας. 

//////////////////

Χιροσίμα: H ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας

 Τις πρωινές ώρες της 6ης Αυγούστου του 1945 απογειώθηκε το «Enola Gay» από την νήσο Tinian, στον Ειρηνικό Ωκεανό, με σκοπό να βομβαρδίσει την ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα – και έτσι να προκαλέσει το παγκόσμιο δέος για την δύναμη των ΗΠΑ. Στις 8.15 τοπική ώρα, η πρώτη ατομική βόμβα που χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε πόλεμο έπληξε την πόλη των 300.000 ανθρώπων, σπέρνοντας τον όλεθρο. Οι φωτογραφίες είναι από το περιοδικό LIFE. 
Η Γερμανία είχε δηλώσει παράδοση στους Συμμάχους ήδη από τις 8 Μαΐου του 1945 και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν αναπόφευκτο. Η Ιαπωνία ζητούσε από τον Ιούλιο τη σύναψη ειρήνης με τους Συμμάχους, αλλά υπό όρους. Η Βρετανία και οι ΗΠΑ ωστόσο επέμειναν στην παράδοση της χώρας άνευ όρων, με αποτέλεσμα η Ιαπωνία να αποσύρει την πρόταση ειρήνης. Την ίδια εποχή πραγματοποιείται επιτυχώς στην έρημο Αλαμογκόρντο η δοκιμή της πρώτης πυρηνικής βόμβας.
Στις 6 Αυγούστου το βομβαρδιστικό Β-29, Enola Gay, στις 08.15 το πρωί, ρίχνει την πρώτη ατομική βόμβα ουρανίου, την οποία οι Αμερικάνοι βάφτισαν «Little Boy» στη Χιροσίμα των 300.000 κατοίκων. «Ένα εκτυφλωτικό φως γέμισε το αεροσκάφος. Γυρίσαμε και κοιτάξαμε τη Χιροσίμα. Η πόλη ήταν σκεπασμένη από ένα τρομερό σύννεφο... που ανέβαινε σαν μανιτάρι. Κανείς δεν μιλούσε. Αίφνης, όλοι άρχισαν να φωνάζουν. Κοιτάξτε, κοιτάξτε, κοιτάξτε!». Ο συγκυβερνήτης του Enola Gay Λιούις έγραψε στο ημερολόγιό του: «Θεέ μου! Τι κάναμε;».

Όσοι βρισκόταν κοντά στο σημείο της έκρηξης πέθαναν αμέσως ενώ τα πτώματά τους μετατράπηκαν σε κάρβουνα. Σχεδόν όλα τα κτίρια σε ακτίνα 1 μιλίου από το σημείο μηδέν της έκρηξης ισοπεδώθηκαν ενώ όλα τα εύφλεκτα υλικά, όπως το χαρτί, άρπαξαν φωτιά σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων. Οι επιζήσαντες περιγράφουν έναν κυριολεκτικά εκτυφλωτικό φως και ένα ξαφνικό και σαρωτικό κύμα θερμότητας.




Οι πολλαπλές μικρές πυρκαγιές που ξεπήδησαν στην πόλη, σύντομα ενώθηκαν σε ένα τεράστιο πύρινο μέτωπο, προκαλώντας δυνατά ρεύματα αέρα προς το κέντρο της φωτιάς. Η πυρκαγιά κάλυψε 4.4 τετραγωνικά χιλιόμετρα της πόλης, σκοτώνοντας όσους δεν πέθαναν από την έκρηξη. Περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι βρήκαν ακαριαίο θάνατο. Η πυρηνική ακτινοβολία ωστόσο προκάλεσε το θάνατο άλλων 100.000-200.000 ανθρώπων, από εκείνη τη μέρα και για δεκαετίες αργότερα.


Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας δεν γνώριζε τι ακριβώς είχε συμβεί για αρκετές ώρες. Όλες οι επικοινωνίες με την πόλη σταμάτησαν στις 08.16 το πρωί και σταδιακά έφταναν πληροφορίες για μια μεγάλη έκρηξη. Τελικά ένας αξιωματικός απεστάλη με αεροσκάφος να επιθεωρήσει από αέρος τι είχε συμβεί. Ενώ βρισκόταν ακόμα 100 μίλια μακριά άρχισε να δίνει αναφορές για ένα τεράστιο σύννεφο που κάλυπτε την πόλη. Η πρώτη επιβεβαίωση της επίθεσης με ατομική βόμβα ήρθε 16 ώρες αργότερα, όταν οι ΗΠΑ έκαναν την επίσημη ανακοίνωση. Τα ραδιόφωνα μετέδιδαν στις ΗΠΑ δήλωση του προέδρου Τρούμαν που πληροφορούσε το κοινό ότι οι ΗΠΑ έριξαν μια βόμβα νέου τύπου στην ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα. Ο Τρούμαν προειδοποιούσε ότι αν η Ιαπωνία εξακολουθούσε να αρνείται την παράδοσή της άνευ όρων, όπως προέβλεπε η Δήλωση του Πότσδαμ της 26ης Ιουλίου, οι ΗΠΑ θα έπλητταν κι άλλους στόχους με συντριπτικά αποτελέσματα.




Στις 8 Αυγούστου η Σοβιετική Ένωση κηρύσσει τον πόλεμο στην Ιαπωνία, τερματίζοντας τις ελπίδες των ΗΠΑ για λήξη του πολέμου πριν την είσοδο της Ένωσης στο πολεμικό θέατρο του Ειρηνικού. Την επόμενη μέρα, αμερικανικά αεροσκάφη πετούσαν φυλλάδια πάνω από την Ιαπωνία που έγραφαν: «Έχουμε στην κατοχή μας το πιο καταστρεπτικό εκρηκτικό που δημιούργησε ποτέ ο άνθρωπος. Μοναχά μία από τις νέες μας ατομικές βόμβες έχει ίση εκρηκτική ισχύ με 2.000 φορτία βομβαρδιστικών B-29. Οφείλετε να αναλογιστείτε το φοβερό αυτό γεγονός και σας διαβεβαιώνουμε ότι είναι απόλυτα ακριβές. Μόλις ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε αυτό το όπλο κατά της πατρίδας σας. Αν εξακολουθείτε να αμφιβάλετε, ρωτήστε για το τι συνέβη στην Χιροσίμα, όπου έπεσε μοναχά μία ατομική βόμβα».
Λίγες ώρες αργότερα, η κατά 40% ισχυρότερη από αυτή της Χιροσίμα, βόμβα πλουτωνίου με το παρατσούκλι «Fat Man», έπληξε την πόλη Ναγκασάκι.

Στις 15 Αυγούστου η Ιαπωνία ανακοίνωσε την παράδοσή της στις Συμμαχικές Δυνάμεις, θέτοντας τέρμα στον Β’ Παγκόσμιο.



 
Η ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, όπως και αυτής στο Ναγκασάκι τρεις μέρες αργότερα, έγιναν με προσωπική απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν. Ο Τρούμαν υποστήριξε ότι έριξε τις βόμβες επειδή μια εισβολή στην Ιαπωνία θα κόστιζε χιλιάδες ζωές Αμερικανών.
Έκτοτε όμως η επιχειρηματολογία αυτή έχει αμφισβητηθεί έντονα και επικρατεί ευρέως η άποψη ότι οι ΗΠΑ έκαναν μια επίδειξη δύναμης στον υπόλοιπο κόσμο – και ιδιαίτερα προς τη Σοβιετική Ένωση – αφού η Ιαπωνία δεν ήταν πλέον σε θέση να διατηρήσει τον πόλεμο, με 64 πόλεις τις κατεστραμμένες από συμβατικούς βομβαρδισμούς.
Οι πολίτες της χώρας υπέφεραν από την πείνα ενώ η παραγωγή της χώρας βρισκόταν κυριολεκτικά στο μηδέν. Η Ιαπωνία είχε ήδη χάσει και απλά προσπαθούσε να επιτύχει την καλύτερη δυνατή συμφωνία με τους Συμμάχους.
Ωστόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν τη ρίψη των πυρηνικών βομβών, διαπράττοντας ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου στην ιστορία της ανθρωπότητας.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου