Η αλήθεια είναι πως απομένουν αρκετά ζητήματα προς διευκρίνιση σε ό,τι αφορά τις λεπτομέρειες των 15 σημείων της συμφωνίας Τσίπρα-Ιερώνυμου, ενώ  πολλά επίσης είναι τα θέματα που πιθανότατα θα προκύψουν στην πορεία της υλοποίησής της -εφόσον βέβαια η συμφωνία αυτή πάρει την τελική έγκριση από την Ιερά Σύνοδο και από τη Βουλή. Ποια είναι όμως η πραγματική κατεύθυνση της συγκεκριμένης συμφωνίας και κατά πόσο διακριτοί θα είναι στο εξής οι ρόλοι κράτους και Εκκλησίας;

«Είναι αλήθεια πως υπάρχει πλέον εκπεφρασμένη πρόθεση εκ μέρους της Εκκλησίας αλλά και της πολιτικής ηγεσίας για οριστική συμφωνία σε ζητήματα, τα οποία απασχολούσαν τη δημόσια συζήτηση για πολλές δεκαετίες, όπως η εκκλησιαστική περιουσία και η μισθοδοσία των κληρικών» επισημαίνει επί του θέματος μιλώντας στο Τvxs.gr ο ειδικός γραμματέας Θρησκευτικής και Πολιτιστικής διπλωματίας, Δρ. Θεολογίας του ΑΠΘ, Ευστάθιος Λιανός-Λιάντης.  «Πρόκειται για ζητήματα που είχε γίνει προσπάθεια να διευθετηθούν στο παρελθόν, όπως με τη διάταξη 535/1945, όμως ποτέ δεν υπήρξε ρητή πρόβλεψη, όπως συμβαίνει σήμερα» προσθέτει ο κύριος Λιάντης, σημειώνοντας παράλληλα πως σε ό,τι αφορά την αξία της εκκλησιαστικής περιουσίας που αναγνωρίζεται πως πέρασε στο ελληνικό Δημόσιο, αναμένεται να δημιουργηθεί ειδική κοινή επιτροπή για τον υπολογισμό του ύψους της.
«Εκτιμώ ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμιά ανασφάλεια στους κληρικούς» τονίζει αναφερόμενος στις αντιδράσεις που έχουν εκδηλωθεί, αναφέροντας σχετικά: «Με τη συμφωνία διασφαλίζεται απόλυτα το ποσό μισθοδοσίας τους, ενώ προβλέπεται πως θα ακολουθούν τη μισθολογική εξέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων. Επιπλέον, διασφαλίζεται τόσο ο σύνολικος αριθμός του, όσο και το γεγονός πως στην περίπτωσή τους θα ισχύουν όλες οι ρυθμίσεις που διέπουν όλα τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, με συνέπειες να μην κινδυνεύουν με απόλυση ή άλλου είδους αυθαίρετη αντιμετώπιση».
Σε ό,τι έχει να κάνει με το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας ο κύριος Λιάντης παραδέχεται πως υπάρχουν πάρα πολλά διαφιλονικούμενα ακίνητα μεταξύ Εκκλησίας και δημοσίου, τα οποία θα κληθεί να διαχειριστεί το νέο Ταμείο Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας: «Για πολλά χρόνια υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις που δεν είχαν εκτάσεις, οι οποίες λόγω το γεγονότος πως δεν είχαν σαφές καθεστώς ήταν ουσιαστικά «νεκρές», δεν απέφεραν δηλαδή κέρδος σε κανέναν. Αυτό το αδιέξοδο θα κληθεί να υπερβεί το ΤΑΕΠ».
Επιπλέον υπογραμμίζει πως - με δεδομένο ότι τα έσοδα από την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας θα επιμερίζονται κατά ίσο μέρος στο Ελληνικό Δημόσιο και την Εκκλησία της Ελλάδος - «φιλοδοξία είναι μέχρι το 2030 το ποσό της επιδότησης που θα χορηγείται από το ελληνικό κράτος για τη μισθοδοσία των κληρικών να καλύπτεται εξ ολοκλήρου» από τα εν λόγω έσοδα που θα λαμβάνει το δημόσιο.
Παράλληλα, σημειώνει πως οι εκκλησίες των λεγόμενων Νέων Χωρών, όπως εκείνες της Κρήτης και της Δωδεκανήσου, έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν ξεχωριστά σε ανάλογη συμφωνία με το ελληνικό κράτος, με δεδομένο πως διατηρούν αυτονομία έναντι της Εκκλησίας της Ελλάδος. Αναφορικά δε με την ενημέρωση του Πατριαρχείου αναφέρει ότι αυτή θα παρασχεθεί αρμοδίως, υπενθυμίζοντας την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Τέλος, σε ερώτηση σχετικά με το θέμα της αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος ο κύριος Λιάντης αναφέρει ότι «αυτό αφορά περισσότερο με τις σχέσεις του ελληνικού κράτους με το Ορθόδοξο Οικουμενικό Πατριαρχείο», ενώ παράλληλα θεωρεί πως η μη τροποποίησή του πιθανότατα έχει να κάνει και με ιστορικούς λόγους, καθώς, όπως λέει «η συγκεκριμένη διάταξη περιλαμβανόταν διαχρονικά σε όλα τα συντάγματα της ελεύθερης Ελλάδας» Την ίδια στιγμή, εκφράζει την άποψη πως η πρόβλεψη για θρησκευτική ουδετερότητα «ίσως να μπορούσε να συμπεριληφθεί στο άρθρο 13 αντί του άρθρου 3», δηλαδή στο άρθρο για την θρησκευτική ελευθερία και όχι σε αυτό για τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. 

Αλέξανδρος Ζέρβας