Πώς να διαβάσετε τη νέα δημοσκόπηση...

Πασχάλης Αλ. Τεμεκενίδης

Η μάχη των πολιτικών αρχηγών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης έληξε και μπαίνουμε πλέον στον τελευταίο γύρο πριν την επερχόμενη - αργότερα ή νωρίτερα - προεκλογική περίοδο. 

Σε κάθε περίπτωση η χώρα πηγαίνει σε εκλογές τον Μάιο (τοπικές και Ευρωεκλογές) και το μόνο που μένει να οριστικοποιηθεί είναι και ο χρόνος των Βουλευτικών Εκλογών, το αργότερο μέχρι τον Οκτώβριο του 2019. "Μυρίζει" λοιπόν εκλογές και οι υποσχέσεις παροχών και, κυρίως, ελαφρύνσεων από τον Πρωθυπουργό και τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στη διάρκεια της ΔΕΘ, το επιβεβαιώνουν.

Σύμφωνα με την πανελλαδική έρευνα της Palmos Analysis για το Tvxs.gr, ανάμεσα στο πλήθος των εξαγγελιών που άκουσαν οι πολίτες, τρεις είναι αυτές που δείχνουν να τους συγκινούν περισσότερο: η κατάργηση της μείωσης των συντάξεων για τους παλιούς συνταξιούχους, η αύξηση του κατώτατου μισθού και η μείωση των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ.
Η κατάργηση της μείωσης των συντάξεων (ή καλύτερα της "προσωπικής διαφοράς" για τους παλιούς συνταξιούχους) φαίνεται να είναι - τόσο σε συμβολικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο - η "μητέρα των μαχών" για την Κυβέρνηση. Σε συμβολικό επίπεδο, αν η Κυβέρνηση το πετύχει, θα μπορεί να ισχυριστεί ότι η έξοδος από το μνημόνιο έχει και χειροπιαστό περιεχόμενο και δεν είναι απλά ένας αφηγηματικός τίτλος. Θα μπορεί να αντικρούσει την επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης ότι τα μνημόνια είναι ακόμα εδώ και θα μπορεί να απευθυνθεί στο 64% των πολιτών που δεν πιστεύουν ότι η έξοδος από το μνημόνιο θα φέρει ελάφρυνση βαρών και ενίσχυση εισοδημάτων, ισχυριζόμενη ότι η αντίστροφη πορεία άρχισε. Σε ουσιαστικό επίπεδο, η Κυβέρνηση θα επιχειρήσει να επαναπροσεγγίσει τους ηλικιωμένους ψηφοφόρους, οι οποίοι εδώ και πολύ καιρό τροφοδοτούν σε συντριπτικό βαθμό την μεγάλη δημοσκοπική διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ. Τυχόν αποτυχία σε αυτό το μέτωπο, μάλλον θα σημάνει και την εκλογική "ταφόπλακα" της Κυβέρνησης.
Στο θέμα της αύξησης του κατώτατου μισθού, η Κυβέρνηση μάλλον χτύπησε "κέντρο". Επειδή όμως από τη νομοθέτηση μέχρι την "τσέπη" μεσολαβεί κάποιος χρόνος, τυχόν επίδραση στα δημοσκοπικά δεδομένα θα έρθει με τη σχετική διαφορά φάσης (όταν δηλαδή γίνει πράξη). Η μείωση των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ αφορά σχεδόν τους πάντες και γι' αυτό άλλωστε τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης την υποσχέθηκαν. Με μια διαφορά: η Κυβέρνηση έχει το μαχαίρι έχει και το καρπούζι: αν το πράξει άμεσα μπορεί να το εισπράξει θετικά, αν δεν το πράξει, ο κ. Μητσοτάκης θα εισπράξει την προσδοκία που συνοδεύει η υπόσχεσή του.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης οι απαντήσεις των ψηφοφόρων σχετικά με το ποιο κόμμα μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα σε μια σειρά νευραλγικούς τομείς. Στη Νέα Δημοκρατία μπορούν να χαμογελούν βλέποντας τους πολίτες να την εμπιστεύονται περισσότερο στα θέματα της ανάπτυξης και της καταπολέμησης της ανεργίας, καθώς η οικονομία και η "τσέπη" είναι τα βασικά κριτήρια (αθροιστικά 50%) με τα οποία δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές οι πολίτες. Ωστόσο, το 46% των πολιτών δηλώνουν ότι κανένα από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα δεν τους πείθουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν στους τομείς αυτούς.
Παράλληλα, η Νέα Δημοκρατία προηγείται και στην ικανότητα υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων - εδώ φαίνεται ίσως το σημαντικό βάρος της συμφωνίας με τα Σκόπια για την Κυβέρνηση - αλλά πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μόνο το 10% των πολιτών δηλώνουν ότι η συμφωνία αυτή θα είναι το βασικό κριτήριο για την επιλογή τους στις επόμενες εκλογές. Στον αντίποδα, ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται οριακά πιο κοινωνικά δίκαιος και ικανότερος να καταπολεμήσει την διαφθορά και τη διαπλοκή. Ωστόσο, το 55% των πολιτών δηλώνουν ότι κανένα από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα δεν είναι ικανό να καταπολεμήσει τη διαφθορά και τη διαπλοκή.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η αποτύπωση της πρόθεσης ψήφου και των ποιοτικών χαρακτηριστικών που τη συνοδεύουν, πρέπει να αντιμετωπιστεί με προσοχή και με σημαντικές επιφυλάξεις, ενόψει του επόμενου διαστήματος που αναμένεται πλούσιο σε εξελίξεις σε όλα τα καθοριστικά μέτωπα: οικονομία, εθνικά θέματα, υποθέσεις διαφθοράς.
Το προβάδισμα της Νέας Δημοκρατία είναι σαφέστατο και της δίνει ελπίδες ακόμα και για αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές. Φαίνεται όμως ότι η μπάλα βρίσκεται στην πλευρά της Κυβέρνησης και οι χειρισμοί της στο επόμενο διάστημα θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα και την ίδια την τύχη της. Η παρουσία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ αύξησε σημαντικά τη συσπείρωση των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ και δημιούργησε - για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό - εισροές από άλλους χώρους.
Παράλληλα, μειώθηκε σημαντικά το ποσοστό των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ που επέλεγαν το προηγούμενο διάστημα απορριπτικές επιλογές, ήτοι άκυρο/λευκό και αποχή. Ωστόσο, αυξήθηκαν σημαντικά και οι διαρροές του Κυβερνώντος κόμματος προς την Νέα Δημοκρατία αλλά εμφανίζονται για πρώτη φορά και αξιοσημείωτες αντίστροφες ροές, κάτι που δείχνει μια αυξημένη πόλωση των ψηφοφόρων και προσανατολισμό γύρω από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Η μάχη θα προσανατολιστεί κυρίως στους ψηφοφόρους που αυτοχαρακτηρίζονται ως "Κεντρώοι" και δευτερευόντως "Κεντροαριστεροί", όπου εμφανίζονται σε μεγάλα ποσοστά αναποφάσιστοι ψηφοφόροι. Και σε αυτούς, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Νέα Δημοκρατία πρέπει να θυμούνται ότι οι ακρότητες και ο κομματικός φανατισμός δεν "πουλάει" ιδιαίτερα...

* Ο Πασχάλης – Αλέξανδρος Τεμεκενίδης είναι Διευθυντής Ερευνών της Palmos Analysis (temekenidis@palmosanalysis.gr)