Βερναρδάκης: Ζητάμε μια συμμαχία αντι-νεοφιλελεύθερων δυνάμεων ...!!!

Νικόλ Λειβαδάρη

Δηλώνει κατηγορηματικά ότι «οι εκλογές δεν αποτελούν επιλογή μας», προειδοποιεί ότι όσοι πολιτεύονται με ορίζοντα τις σημερινές δημοσκοπήσεις 

 «θα εκπλαγούν αρνητικά» και χαρακτηρίζει «έξυπνη διπλωματική κίνηση» την επιστολή Τσακαλώτου στους δανειστές.

Στην αφετηρία του απρόβλεπτου και δύσκολου 2017 ο Χριστόφορος Βερναρδάκης δίνει στο tvxs.gr το στίγμα της κυβερνητικής στρατηγικής στη μάχη με τους δανειστές για την αξιολόγηση, αποτιμά την κυβερνητική διετία της αριστεράς λέγοντας ότι «δεν αρκεί να κερδίσεις τις εκλογές για να αλλάξεις ένα παγκόσμιο σύστημα» και λέει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά μια «συμμαχία αντι-νεοφιλελεύθερων δυνάμεων».
Διαμηνύοντας πως στα νέα πολιτικά διλήμματα και το ΠΑΣΟΚ «έχει το δικαίωμα μιας δεύτερης ευκαιρίας».
Ολόκληρη η συνέντευξη του υπουργού Επικρατείας στο tvxs.gr:
*Η κυβέρνηση αισιοδοξεί ότι η αξιολόγηση θα κλείσει άμεσα. Που εδράζεται αυτή η αισιοδοξία μετά και την τελευταία κόντρα με το «σύστημα Σόιμπλε»; Και πως θα ξεπεραστεί το τείχος Βερολίνου - ΔΝΤ;
Η Κυβέρνηση δεν αισιοδοξεί αορίστως, αλλά κινείται μεθοδικά και συντονισμένα, ενεργοποιώντας όλες τις επαφές, τις προσβάσεις και τις συμμαχίες της. Η εικόνα που έχουμε διαμορφώσει λέει με σαφήνεια ότι δεν υπάρχει κανένας – σοβαρός ή δευτερεύον – λόγος να μην κλείσει η αξιολόγηση. Ακόμα και αυτό που αναφέρετε ως «τείχος Βερολίνου – ΔΝΤ» δεν είναι ούτε τόσο συμπαγές ούτε τόσο ισχυρό. Υπάρχουν πολλές δυνάμεις στην Γερμανία που επιθυμούν να κλείσει η ελληνική αξιολόγηση και που δεν θα ήθελαν να ρισκάρουν άλλες εξελίξεις. Το ΔΝΤ από τη μεριά του είναι ένας οργανισμός που θα κληθεί τις επόμενες εβδομάδες να αποφασίσει τι ακριβώς θέλει να κάνει στην πραγματικότητα σε σχέση με το ελληνικό πρόγραμμα. Διότι και εδώ οι εσωτερικές αντιθέσεις είναι πολλές, ενώ και η καινούργια διοίκηση των ΗΠΑ εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό αναποφάσιστη. Επομένως, δημιουργείται ένα μέτωπο πολλών δυνάμεων που έχει κάθε λόγο να μη συντηρεί ένα ζήτημα για λόγους δογματισμού.
*Εάν οι δανειστές επιμείνουν μέχρι τέλους στην σκληρή γραμμή και στη λήψη προληπτικών μέτρων μετά το 2018, ποια θα είναι η επιλογή της κυβέρνησης; Υπάρχει Plan B;
Σε κάθε περίπτωση επαναλαμβάνω, δεν υπάρχει μία και μόνο γραμμή εκ μέρους των «δανειστών». Υπάρχουν πολλές γραμμές, αντιφατικές ως προς τις «συμμαχίες» που διαμορφώνουν εσωτερικά. Η ελληνική θέση είναι σαφής, δεν υπογράφει νέα μέτρα μετά το 2018 και γιατί η εικόνα των δημοσιονομικών και άλλων δεδομένων δεν το δικαιολογεί αλλά και γιατί θα ήταν παράλογο να γίνει κάτι τέτοιο προληπτικά, μόνο και μόνο επειδή ένας «παίκτης» έχει εμμονές. Αυτήν την άποψη τη συμμερίζεται και ένα μεγάλο μέρος των «θεσμών». Συνεπώς, η επιλογή της Κυβέρνησης είναι να «χρησιμοποιήσει» τις αντιθέσεις μεταξύ των δανειστών και με πειθώ να δείξει ότι το σημείο ισορροπίας δεν είναι η ακραία ιδεοληψία. Θα το επιτύχουμε, όπως το πετύχαμε και στην πρώτη αξιολόγηση όπου το κλίμα ήταν ανάλογο, τουλάχιστον εκ μέρους των «σκληρών».
*Οι πρόωρες εκλογές αποτελούν επιλογή; Εστω και ως έσχατη, αναγκαστική λύση; Υπάρχει - και εντός ΣΥΡΙΖΑ - η άποψη που λέει ότι η προσφυγή στις κάλπες τώρα θα συγκρατούσε εκλογικές δυνάμεις.
Οι εκλογές δεν αποτελούν επιλογή μας. Αυτό πρέπει να είναι απολύτως δεδομένο. Η Κυβέρνηση έχει ένα χρονοδιάγραμμα κοινωνικών και θεσμικών παρεμβάσεων και θα κινηθεί στα πλαίσιά του. Η άποψη που μου αναφέρετε είναι – αν υπάρχει - κατά τη γνώμη μου εκτός πραγματικότητας. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκρατεί τις δυνάμεις του και στο μέτρο που καταφέρει να δώσει κυβερνητικό βάθος στο κοινωνικό κράτος θα κερδίσει τις εκλογές. Οποιος πολιτεύεται με ορίζοντα τις τωρινές  «δημοσκοπήσεις» θα εκπλαγεί αρνητικά.   
*Έχετε χρεώσει ταύτιση της ΝΔ με τους ακραίους κύκλους των δανειστών και το ΔΝΤ. Γιατί; Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποιο σχέδιο πίσω από αυτή την ταύτιση και ποιο είναι;
Η ταύτιση της ΝΔ με τους ακραίους κύκλους των δανειστών δεν είναι μια «θεωρία συνομωσίας». Είναι η αντικειμενική ιδεολογική ταύτιση που έχουν μεταξύ τους οι νεοφιλελεύθεροι. Στην πραγματικότητα οι πιέσεις των ακραίων νεοφιλελεύθερων εντός και εκτός της χώρας έχουν ένα στόχο: την αποτυχία του προγράμματος λόγω των μαξιμαλισμών που τίθενται και τον εξαναγκασμό της χώρας σε ένα νέο και ακόμα πιο ακραίο πρόγραμμα λιτότητας (το «4ο Μνημόνιο) το οποίο θέλουν να χρεώσουν στην σημερινή Κυβέρνηση. Η στρατηγική της ΝΔ, όπως και των ακραίων δανειστών, επιθυμούν επί της ουσίας μία ακόμα μεγαλύτερη διάλυση του κοινωνικού κράτους, με κυριαρχία μιας δομικής, διαχρονικής και ακραίας λιτότητας σε βάρος των λαϊκών τάξεων. Ενοχλούνται λοιπόν όταν το σημερινό πρόγραμμα αφενός μεν επιτυγχάνει και, ταυτόχρονα, ο «διαχειριστής» του προγράμματος δεν είναι ιδεολογικά προσκολλημένος σε αυτό και αναζητά συνεχώς αντίβαρα και παράλληλες πολιτικές. Εμείς θα συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο και θα θέτουμε συνεχώς στην ΝΔ το δίλημμα αν θα είναι με τα συμφέροντα του λαού ή με τα συμφέροντα των κυρίαρχων ελίτ.
*Η ΝΔ, από την πλευρά της, χρεώνει στην κυβέρνηση «ταπείνωση» στη μάχη για το επίδομα στους συνταξιούχους - ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε «κατάπτυστη» την επιστολή Τσακαλώτου. Εσείς πως νιώσατε όταν διαβάσατε την επιστολή;
Νομίζω ότι όλα όσα πρέπει έχουν ειπωθεί ήδη για τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Η επιστολή Τσακαλώτου είναι μια έξυπνη διπλωματική διατύπωση που θέλει να δηλώσει ότι η συμφωνία εκ μέρους της χώρας υλοποιείται και αποδίδει, χωρίς να δεσμεύεται σε νέα μέτρα και μάλιστα προληπτικά. Κι’αυτή η επιστολή ήρθε ως αποτέλεσμα μιας απαράδεκτης εθνικά στάσης μέρους του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Ο μόνος που πρέπει να αισθάνθηκε ταπείνωση (εκτός εισαγωγικών) τις τελευταίες μέρες είναι ο ίδιος ο Πρόεδρος της ΝΔ και η ηγετική ομάδα της ΝΔ. Προανήγγειλε στη Βουλή κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού την αντίδραση μέρους των δανειστών στην «13η Σύνταξη», την καταψήφισε με το «παρών» του στη Βουλή, άναψε το πράσινο φως στους «σκληρούς» του Σόϊμπλε για να ασκήσουν πιέσεις εκβιάζοντας με την αναστολή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, χαιρόταν στο εσωτερικό της χώρας με την αναστολή αυτή. Ταπεινώθηκε οικτρά. Κανένας στόχος του δεν πέτυχε τελικά, πέρα από το να δυσφημίσει τη χώρα. Προχώρησε ένα βήμα παραπάνω δε, κάνοντας την απίστευτη δήλωση ότι συνταξιούχοι του λένε ότι δεν χρειάζονταν τη σύνταξη.  
*Όλες οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν μεγάλο προβάδισμα στη ΝΔ. Το θεωρείτε αναστρέψιμο;
Κυττάξτε, θεωρώ ότι μετά τις συστηματικές τεράστιες αποτυχίες των δημοσκοπήσεων τα τρία-τέσσερα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο, η ίδια η ερώτηση είναι μεθοδολογικά εσφαλμένη. Οι δημοσκοπήσεις – αυτές τουλάχιστον που μάθαμε τα πρόσφατα χρόνια – έχουν μεγάλα συστημικά (δομικά) προβλήματα, που δεν είναι της ώρας να αναλύσουμε. Εμείς στην Κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ το γνωρίζουμε πολύ καλά, γι’αυτό και έχουμε δημιουργήσει εργαλεία και επιστημονικούς μηχανισμούς παρακολούθησης των κοινωνικών και πολιτικών δεδομένων που υπερβαίνουν κατά πολύ τις κλασικές δημοσκοπήσεις. Και τα δεδομένα αυτά εμφανίζουν τάσεις που βεβαίως είναι πολλές φορές δύσκολο να αποκωδικοποιηθούν πολιτικά, όμως ξεπερνούν κατά πολύ την banaliteτου «μεγάλου προβαδίσματος της ΝΔ».  
*Έχετε πει ότι η κυβέρνηση θέλει ένα «success story» για τις λαϊκές τάξεις; Ποιό μπορεί να είναι αυτό το success story;
Θα είναι η ανασύνταξη του κοινωνικού κράτους, η επανίδρυση των εργασιακών δικαιωμάτων, η αναβάθμιση της δημόσιας Παιδείας, η επανασύσταση του δημόσιου συστήματος υγείας, η δίκαιη αναδιανομή του πλούτου. Η συστηματική μεταφορά πόρων από το κεφάλαιο στην εργασία, από το κράτος στην κοινωνία, από το κέντρο στην περιφέρεια. Κάθε πολιτική μας παρέμβαση πρέπει να δημιουργεί πλεονέκτημα στις πληβειακές κοινωνικές τάξεις της χώρας.  
*Και ποιες ακριβώς προσδιορίζονται ως λαϊκές τάξεις.; Έχετε επικριθεί - ως κυβέρνηση - ότι δίνετε μνημονιακή ασυλία στον δημόσιο τομέα σε βάρος του ιδιωτικού και της επιχειρηματικότητας.
Δεν θα κάνουμε τη χάρη στον νεοφιλελεύθερο αναλφαβητισμό να υποταχτούμε ούτε στον ιδεοληπτικό του λόγο ούτε στις «πονηρές» πολιτικές του επιδιώξεις. Εμείς υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα της εργασίας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα (αλλά και στον κοινωνικό τομέα). Οι νεοφιλελεύθεροι υπερασπίζονται τα δικαιώματα της εργοδοσίας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Και θεωρούν επιπλέον με την ιδεοληψία τους ότι ο ιδιωτικός τομέας αναπτύσσεται όσο περισσότερες ελευθερίες έχει στην καταπάτηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και των δημόσιων αγαθών. Γι’αυτό άλλωστε η πολιτική τους στην Ελλάδα οδήγησε σε ένα κακό δημόσιο τομέα και σε ένα ακόμα χειρότερο ιδιωτικό τομέα – εξάρτημα και εργαλείο του κράτους. Αυτό το υπόδειγμα εμείς θα το αλλάξουμε. Θα φτιάξουμε ένα δημόσιο τομέα που θα λειτουργεί υπέρ των πολιτών και του δημοσίου συμφέροντος και ένα ιδιωτικό τομέα παραγωγικό, καινοτόμο, εξωστρεφή και κοινωνικά υπεύθυνο.
*Σε λιγότερο από ένα μήνα θα έχουμε δύο χρόνια ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Τί μπορεί να δίδαξαν στην αριστερά αυτά τα δύο πρώτα της χρόνια στην διακυβέρνηση; Υπήρξαν μύθοι που καταρρίφθηκαν και αλήθειες που πόνεσαν...
Νομίζω ότι δικαιώθηκε εκείνη η παλιά κριτική της ριζοσπαστικής και επαναστατικής αριστεράς στον εκλογικισμό. Δεν αρκεί να κερδίσεις τις εκλογές για να αλλάξεις ένα παγκόσμιο σύστημα οικονομικών και κοινωνικών συσχετισμών. Χρειάζονται πολύ περισσότερα πράγματα, σε επίπεδο κοινωνίας, κινημάτων, διεθνισμού, ιδεολογικής προετοιμασίας, στελεχών και ανθρώπινων πόρων. Η αντίληψη ότι η Ευρώπη μπορούσε να αλλάξει γραμμικά και άμεσα εξαιτίας μιας πολιτικής αλλαγής σε μια μόνο χώρα δεν ευσταθούσε. Και δημιουργούσε ιδεαλισμούς που γκρεμίστηκαν στην υλική πραγματικότητα της ταξικής πάλης.
Διαψεύστηκαν, επίσης, εκείνες οι εκτιμήσεις ομάδων της αριστεράς, οι οποίες θεωρούσαν την άσκηση της κυβέρνησης – κυρίως μέσα σε ένα δυσμενή συσχετισμό κοινωνικών δυνάμεων – μια απλή άσκηση βουλήσεων. Αυτή η διάψευση ίσως είναι και σημαντικότερη για τον τρόπο που η ιστορική παραδοσιακή αριστερά έβλεπε επί της ουσίας την πολιτική πράξη, δηλαδή εμπειρικά, χωρίς γνωστικά, θεωρητικά και κοινωνικά εργαλεία.
Με αυτήν την ιστορικότητα αναμετρήθηκε η Κυβέρνηση αυτά τα σχεδόν δύο χρόνια, ιστορικότητα από την οποία προέκυψαν σημαντικές εμπειρίες και γνωστικοί πόροι, που θα βοηθήσουν καταλυτικά τα επόμενα χρόνια την αριστερά και τις δυνάμεις της κοινωνικής αλλαγής.  
*Πως βλέπετε τη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με την κεντροαριστερά; Ήδη, υπάρχει ένα άνοιγμα και μια συμμαχία με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Μπορεί αυτό το άνοιγμα να έχει συνέχεια και εντός συνόρων;
Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία συνειδητοποιεί σήμερα ότι μετά από είκοσι και πλέον χρόνια στρατηγικής σύμπλευσης με τις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού έχει απωλέσει το μεγαλύτερο μέρος των κοινωνικών της δυνάμεων και έχει μειώσει δραματικά την πολιτική της χρησιμότητα. Επιχειρεί έτσι ένα δειλό αλλά σημαντικό άνοιγμα στις δυνάμεις της κοινωνικής καταρχήν αριστεράς, που εξακολουθούν να είναι ισχυρές στην Ευρώπη. Εμείς το παρακολουθούμε με ενδιαφέρον και πιέζουμε όσο μας επιτρέπεται να μορφοποιηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια συμμαχία των αντι-νεοφιλελεύθερων δυνάμεων. Δυστυχώς, στο εσωτερικό της χώρας οι αντίστοιχες ζυμώσεις στο χώρο αυτό είναι πολύ πιο δύσκολες και αργές, λόγω του ότι το ΠΑΣΟΚ δεν διαθέτει σήμερα ισχυρές εσωτερικές δυνάμεις θετικές προς μια ανάλογη με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία κατεύθυνση.
*Υπάρχουν περιθώρια συναινέσεων ή και πολιτικής συνάντησης του ΣΥΡΙΖΑ με το σημερινό ΠΑΣΟΚ;
Εμείς θα κινηθούμε έτσι κι’αλλιώς στη λογική ενός μετώπου των αντινεοφιλελεύθερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Το αν θα ανταποκριθεί το ΠΑΣΟΚ δεν το γνωρίζουμε. Χρειάζεται να αποσαφηνίσει αυτό πλέον τις στρατηγικές του επιλογές στη διάκριση Αριστερά / Δεξιά, τη μόνη επίκαιρη και διαχρονικά σημαντική διάκριση των πολιτικών σκηνών όλου του κόσμου. Του προσφέραμε μία τέτοια επιλογή στη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο και δυστυχώς γι’αυτό έκανε την κακή επιλογή. Καθένας όμως έχει το δικαίωμα μιας δεύτερης ευκαιρίας.