Την προσεχή Τετάρτη ο Αλέξης Τσίπρας θα εμφανιστεί σε μια πολιτική συγκέντρωση -με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου “Ιθάκη”. Τα μέσα ενημέρωσης- που έχουν αναλάβει την προβολή του βιβλίου του, για να δημιουργήσουν όρους επιστροφής του στη Βουλή με νέο κόμμα – θα το περιγράψουν ως μεγάλο “πολιτικό γεγονός”.

Ωστόσο η αποθέωση ενός προσωπικού αφηγήματος ενός πρώην πρωθυπουργού που επιδιώκει να παραμείνει στην πολιτική δεν αρκεί για να διαμορφωθούν πολιτικοί όροι επιστροφής του, με πρωταγωνιστικό ρόλο. Ιδίως όταν το περιεχόμενο του βιβλίου του αφ’ ενός θυμίζει “οικεία κακά” και αφ’ ετέρου αμφισβητείται από πολλές πλευρές.

Ούτως ή άλλως η αφήγηση του δεν συνιστά αποκλειστική – ούτε και “συγκλονιστική”- αποτίμηση της πορείας του. Υπάρχουν και άλλες που την αντικρούουν. Αν συνεκτιμηθούν τα δεδομένα που τον αφορούν την τελευταία δεκαετία, προκυπτει ότι ο ίδιος έφερε τον εαυτό στη δύσκολη θέση που βρίσκεται τα δυο τελευταία χρόνια.

Ο Αλέξης Τσίπρας “τα είχε όλα μια φορά”, αλλά τα έχασε όλα και τώρα παίζει τα ρέστα του “σε ένα καρέ τυφλό”, δείχνοντας ότι “άλλαξε μέτρα και σταθμά, καημό δεν άλλαξε”. Παραμένει αυτοναφορικός, αναποφάσιστος και… μεταβαλλόμενος, εγκλωβισμένος στον κύκλο , που τον έπεισε στην έκδοση βιβλίου για το παρελθόν του- και να στηρίξει το κόμμα που σχεδιάζει στο πολιτικό μάρκετινγκ και όχι σε πολιτικά και ιδεολογικά στοιχεία.

Ήδη όμως το βιβλίο τον βάζει σε ρόλο απολογούμενου-που δεν τον είχε ανάγκη σε ό,τι αφορά την προοδευτική μια πλευρά του πολιτικού φάσματος. Αν απευθύνεται στην άλλη, είναι ακόμη πιο δύσκολο να κερδίσει κάτι.

Η έκδοση του βιβλίου τον φέρνει στο κέντρο της επικαιρότητας -που θα επιχειρεί να ανανεώνει με περιφερειακές εμφανίσεις. Αλλά στο τέλος θα υποχωρήσει και τότε ίσως θυμηθεί μια παροιμία για τη μαϊμού, που του είπε κάποτε ο Βαγγέλης Βενιζέλος.

Με τα συγγραφικά δικαιώματα της εκδοτικής επιτυχίας του, προφανώς θα αποπληρώσει το δάνειο που πηρε πρόσφατα από μικρή τράπεζα για να αγοράσει σπίτι. Αλλά η ανάκτηση που πολιτικού κεφαλαίου- που είχε συσσωρεύσει το 2015 στον προοδευτικό χώρο και έχασε δραματικά το 2023 -δεν δείχνει εφικτή. Κάτω από την κρούστα της εφήμερης επικοινωνιακής ανάδειξης, τα πολιτικά δεδομένα που τον αφορούν βρισκονται πάντα σε “τοπίο στην ομίχλη”. Ποιο κόμμα, με ποια χαρακτηριστικά, με ποιους;

Ποιο κόμμα, με ποια χαρακτηριστικά, με ποιους;

Άμυνα όχι επίθεση

Το βιβλίο εμφανίζεται ως “επιθετική πρωτοβουλία”, αλλά, αν ανατρέξουμε στην πορεία του συγγραφέα, θα διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για άμυνα, καθώς από το 2019 συσσωρεύει μόνο ήττες από τον Μητσοτάκη και διασπάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ.

Παράλληλα έχασε πραγματικές ευκαιρίες- που διαμορφώθηκαν στο διάστημα μεταξύ 2012 και το 2015 – όταν είχε την εμπιστοσύνη των πολιτών που αυτοτοποθετούνται στη Δημοκρατική Παράταξη, και θα μπορούσε να εξελιχθεί σε φυσικό επικεφαλής της.

Ωστόσο το 2019 οδηγήθηκε στην πρώτη ήττα επειδή αντιλαμβανόταν την πρώτη νίκη με το σόφισμα ότι προκειται για “πρώτη φορά Αριστερά” . Το συναφές τουρλουμπούκι που εμφάνισε ως κυβέρνηση- και αποδοκιμάζει ο ίδιος σημερα- τον έκανε εύκολη λεία του Μητσοτάκη.

Επειδή για τον ίδιο λόγο αγνόησε τη εντολή των ιδίων ψηφοφόρων για τομές στο κόμμα του και πρωτοβουλίες μετασχηματισμών δεν κατάφερε να εμφανίσει νέα κυβερνώσα ομαδα και τον συνέτριψε η “χειρότερη κυβέρνηση από τη Μεταπολίτευση”.

Στη συνέχεια αντί να ζητήσει τη συντεταγμένη τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ- ή απλώς να αναλάβει πρωτοβουλία διαμόρφωση νέου πολιτικού φορέα- ίδρυσε ένα ΙΧ Ινστιτούτο και επιχείρησε την ανακάλυψη της Αμερικής- παραμελώντας ακόμη και τα κοινοβουλευτικά του καθήκοντα.

Στο παρασκήνιο έκανε τον μαριονετίστα της πλήρους αμοιβαδοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ και ταυτόχρονα έριξε γέφυρες στους ισχυρούς του χρήματος και των ΜΜΕ με τους οποίους είχε εμπόλεμες σχέσεις παλαιοτέρα- αναζητώντας στήριξη στην ίδρυση νέου κομματος ως όχημα για τη συνέχιση της καριέρας του στην πολιτική.

Το πολιτικό κεφάλαιο που είχε διαμορφώσει ως τότε τώρα παραδίδεται σε ισχυρούς τω ΜΜΕ και του χρήματος που το αλλοιώνουν, για να τον προβάλουν σαν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που ήταν. Και για την ακρίβεια σαν κάτι που δεν μπορεί να είναι. Αυτή την αυτοπροσαρμογή επιχειρεί με το βιβλίο.

Με άλλα λόγια αντί να προχωρήσει ανοιχτά σε ίδρυση νέου κόμματος, χωρίς ραδιουργίες, παραδίδει την προβολή της “Ιθάκης” και του νέου κόμματος στην εύνοια παραγοντων εκτός της πολιτικής. Αυτό τον καθιστά όπως έγραψε ο ημέτερος Νίκος Λακόπουλος: “Οδυσσέα που εγκαταλείπει το πλοίο για να πει πως δεν ήταν εκεί όταν βυθίστηκε”.

Η εκδοτική πλευρά διασφαλίσθηκε. Αλλά η πολιτική πάσχει. Με βάση το μείγμα των αντιδράσεων σε όσα αφηγείται, οδηγείται σε αρνητική αξιολόγηση- στην ευρύτερη κοινωνία. Και η συσπείρωση που δείχνει να εξασφαλίζει είναι μειοψηφική και “προς τα κάτω”.

Ο μεγάλος αριθμός πωλήσεων είναι παραπλανητικός. Οι αναγνώστες δεν είναι απαραιτήτως και οπαδοί του και πολύ περισσότερο δεν θα γίνουν ψηφοφόροι του επειδή διάβασαν το βιβλίο, λόγω περιέργειας ή επικαιρότητας. Μπορεί να συμβεί και το αντίθετο.

Ηδη , αναλυτες πιστεύουν ότι μολις κατακαθίσει ο κουρνιαχτός της επικοινωνίας, το πολιτικό όφελος για τον πρωην πρωθυπουργο θα είναι περιορισμένο . Κάποιοι μάλιστα μιλούν ακόμη και για μπούμερανγκ.

Μέχρι στιγμής μόνο ο μονίμως εξ απορρήτων του καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης, θριαμβολογεί για τον “νέο Τσίπρα”, με την αντιεπιστημονική και αντιδραστική επιχειρηματολογία κατάργησης των διαχωριστικών γραμμών Δεξιάς και Αριστεράς.

Μόνο αφελείς πιστεύουν ότι θα αποκτήσει πολιτικό πλεονέκτημα επειδή αυτοπαρουσιάζει την πολιτική του διαδρομή. Ότι ανοίγει θέματα που τον έπληξαν στο παρελθόν, αλλά ε;iχαν κλείσει γι’ αυτόν, μόνο ως “χάρτινη αυτοκτονία” μπορεί να χαρακτηριστεί.

Ο θόρυβος των ημερών δεν τον αναβαθμίζει ως πολιτικό πρόσωπο με ευρύτερη απήχηση. Αντίθετα τον περιχαρακώνει. Και αυτά που θα μείνουν από το βιβλίο, δεν είναι τα “ιστορικά”στοιχεία που περιλαμβάνει. Είναι οι καθόλου κολακευτικοί σχολιασμοί για τον ίδιο που προκαλούν συγκεκριμένα αποσπάσματα.

Τα “μικρά” τρώνε τα “μεγάλα” του βιβλίου

Ο Τσίπρας, προσπαθεί να εστιάσει στα “μεγάλα θέματα”, ως εξ οφίτσιο πρωταγωνιστής, αλλά και ως “ήρωας”αναμετρήσεων με εγχώριους και ξένους εχθρούς. Ωστόσο τα “μικρά”- στα όρια του κουτσομπολιού- έχουν κυριαρχήσει στην επικαιρότητα. Και μπορεί να προκαλούν αγοραστικό ενδιαφέρον για το βιβλίο, αλλά στο τέλος εκθέτουν τον συγγραφέα.

Άλλωστε και ο ίδιος επιχρωματίζει τη μεγάλη εικόνα με αναφορά στην οικογένειά του, τα συναισθήματά του και αλλα περιστατικά που δεν έχουν σχέση με πολιτικό απολογισμό.

Πίσω από τις περιγραφές μπορεί να διακρίνει κανείς το πρόβλημα να ασκήσει το ρόλο του ως επικεφαλής. Ο διασυρμός φίλων και συνεργατών, επί των οποίων δεν είχε ασκήσει τα προνόμιά του ως αρχηγός και πρωθυπουργός, δείχνει αδυναμία.

Για κάποιους έχει δίκιο, αλλά είναι αργά για να το διεκδικήσει. Έργο των χειρών του -και όχι του… χαρακτήρα τους- είναι όσα τους καταλογίζει. Εκ των υστέρων επίδειξη ισχύος δεν νοείται.

Η Θάτσερ έλεγε ότι για να είσαι ισχυρός την πολιτική “είναι όπως το να είσαι κυρία: αν πρέπει να το λες, δεν είσαι”.

Δεν κολακεύει τον πρώην πρωθυπουργό ότι λοιδορεί όσους είναι ευάλωτοι σήμερα, αλλά με όσους δεν θέλει να ρισκάρει αναμέτρηση είναι επιεικής, παρά τα αρνητικά φορτία τους- με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον ακραίο κυβερνητικό εταίρο του με τις απεχθές συμπεριφορές.

Το βιβλίο δεν προσφέρει κάτι ιδιαίτερο στην ιστορική έρευνα εκτός από λεπτομέρειες που δεν έχουν καμία αξία πλέον. Ήδη η μαρτυρία του, παρά το ρόλο του πρωταγωνιστή που επικαλείται, αμφισβητείται σε πολλές περιπτώσεις και του προσάπτεται επιλεκτική παρουσίαση και μεροληπτικός σχολιασμός.

Τι νόημα έχει να αναφέρεται σε ενδεχομένη συγκυβέρνηση με τη Φώφη Γεννηματά, ή να παραθέτει διάλογους με τον Σταύρο Ψυχάρη, που δεν ζουν για να του απαντήσουν;

Ειδικά ο ισχυρισμός “δεν είχα καμία πρόθεση να συμβιβαστώ με τις διεφθαρμένες ελίτ και το παρακράτος της διαπλοκής” έρχεται σε αντίθεση με τις σχέσεις που του αποδίδονται σημερα με ένα μέρος της διαπλοκής.

Η αποκάλυψη ότι -ως ηττημένος- πρόσφερε διαδοχικά την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και στον -εσωκομματικό του αντίπαλο- Αλέξη Χαρίτση και στην Έφη Αχτσιόγλου σαν να ήταν περιουσιακό του στοιχείο, τον αποδυναμώνει στο “χώρο” που έχει συγκεκριμένο τρόπο ανάδειξης προέδρου.

Επιπλέον, η δεύτερη , κατά τις πληροφορίες της εποχής , στην πρόταση να… συμπορευτούν, απάντησε: “Δεν σκοπεύω να πάω μαζί σου”- όπως εμμέσως επικυρώνει με σημερινές δηλώσεις της.

Το θέμα Κασσελάκη παραμένει πληγή που δεν έκλεισε για τον ίδιο -ό,τι και αν του καταλογίζει σήμερα. Επειδη στα κόμματα ο απερχόμενος πρόεδρος είναι εγγυητής των διαδικασιών που θα οδηγήσουν τον επόμενο, ποια ακριβώς εγγύηση έδωσε όταν συμφώνησε ότι μπορούσε να είναι υποψήφιος ενώ δεν είχε σχέση με το κόμμα;

Οι παρεμβάσεις που “δεν έκανε” διαψεύδονται από πολλές πλευρές, αλλά και από την εκ του μακρόθεν πρότασή του για επανάληψη της εκλογής που απορρίφθηκε στο συνέδριο. Επιπλέον ο νεοσταλινισμός στην αποπομπή Κασσελάκη -από όργανο κατώτερο από αυτό που τον ανέδειξε- ήταν έργο κομματικών φίλων του.

Δια του βιβλίου ανακινεί επίσης και ένα θέμα που υπήρχε από παλιά στον ΣΥΡΙΖΑ: η εμπιστοσύνη. Κατά καιρούς στελέχη που καταλόγιζαν “άδειασμα” -και για μερικούς… αποδεικνύεται. Σ’ αυτό το πεδίο προκαλεί εντύπωση η αντιμετώπιση που επιφυλάσσει στον, διαυγή και συγκροτημένο, Αλέκο Αλαβάνο που τον επέλεξε ως πρόεδρο του κόμματος επειδή ήταν γραμματέας της Νεολαίας.

Ο “ενταφιασμός” της κυβέρνησής του στο βιβλίο- πχ: “καθένας από τους υπουργούς μου μετά την ορκωμοσία ανέβασε και μία μονάδα τα spreads των ελληνικών ομολόγων»- ερμηνεύεται και ως περιφρόνηση του ΣΥΡΙΖΑ τα δυο τελευταία χρονια- που κορυφώθηκε με την ανακοίνωση αποχώρησης από τη Βουλή.

Οι συμβιβασμοί και συγχωροχάρτια

Από το βιβλίο αναδύεται ότι ο Τσίπρας πλέον επιδιώκει συμβιβασμούς και συγχωροχάρτια. Με τους ερευνηθέντες στο σκάνδαλο Νοβάρτις -στους οποίους υπενθυμίζει ότι τους γλύτωσε από Προανακριτική, τους καναλάρχες που “ταλαιπωρήθηκαν”- από τον Παππά, τον “επαγγελματία” Κυριάκο Μητσοτάκη. Ακόμη και τη Μαρέβα: για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και όσα είπε το κόμμα του φταίνε τα… ρεπορτάζ του Βαξεβάνη. Δεν τα αμφισβητεί, αφού τα αξιοποίησε, αλλά τα αποκηρύσσει.

Όσο για τη συμπάθεια στον Κώστα Μητσοτάκη και στη Ντόρα, σπάει κοκάλα. Και η προσέγγιση στην άλλη πλευρά, φτάνει ως τον διευθυντή της “Εστίας”, τον οποίο σε αφιέρωση χαρακτηρίζει “ως τον πιο σοβαρό ιδεολογικό αντίπαλο”.

Ο Μανόλης Κοττάκης κολακεύθηκε και δεν το επέστρεψε- ως δημοσιογράφος, αλλά στην κριτική του δεν του χαρίσθηκε: “Σήμερα περνά τον καιρό του ζητώντας συγγνώμες, άλλες φορές δημόσιες κι άλλες φορές ιδιωτικές” -με έμφαση στο τελευταίο ως άνθρωπος που γνωρίζει.

Αποτελεί προσωπική ήττα για τον Αλέξη Τσίπρα, ότι έδωσε στον Κασσελάκη το δικαίωμα να τον χαρακτηρίσει “κίτρινο Πρωθυπουργό” -με αφορμή τις αναφορές σε μια συνάντηση των δυο οικογενειών. Και άλλα στοιχεία στο βιβλίο παραπέμπουν σε ένα συγκεκριμένο είδος δημοσιογραφίας,- όπως η φωτογράφηση του ζεύγους Βαρουφάκη σε κοσμοπολίτικο περιοδικό και το συμβολικό… περιστέρι.

Ήττα αποτελεί και ότι συνεχίζει να καλύπτει τον Καμμένο επιμένοντας ότι δεν του δημιούργησε πρόβλημα -όταν ήταν ολόκληρος πρόβλημα. Η καλή διαθεση για τον “Πάνο” -με τον οποίο έχει πάντα επαφές,-τον οδηγεί και σε αναφορές που γελοιοποιούν την πολιτική. Όπως αυτά περί Βελουχιώτη και Ζέρβα. Αλλά γελοιοποίηση δεν είναι και οι ανταλλαγές αφιερώσεων με τον Άδωνι Γεωργιάδη;

*Πηγή: anoixtoparathyro.gr

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του Tvxs.gr