Φερέφωνα του «καθεστώτος»...!!!

Του ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΓΚΙΒΑΛΟΥ Αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Το πολιτικό και ηθικό κατάντημα της ΝΔ και των «πρόθυμων» ηγεσιών των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που ακολουθούν, στον έναν ή στον άλλον βαθμό, 

την καταστροφική για τη χώρα τακτική του Κυρ. Μητσοτάκη, γεννά μια σειρά ερωτημάτων που δεν αφορούν απλώς τη στάση, τη συμπεριφορά, την υπευθυνότητα που επιδεικνύουν φορείς και ηγεσίες της αντιπολίτευσης μπροστά στα κρίσιμα προβλήματα και στους πρωτοφανείς εκβιασμούς που αντιμετωπίζει η χώρα.

Η άκριτη -και μετά τυμπανοκρουσιών- υιοθέτηση και νομιμοποίηση των πλέον ακραίων απαιτήσεων των δανειστών, η συνεχής -και πλήρως συντονιζόμενη με το σύστημα της εγχώριας διαπλοκής- επίκληση για εκλογές και για εθνικού τύπου κυβερνητικά σχήματα, με πρωθυπουργό βεβαίως κάποιον εθελόδουλο τραπεζίτη, η άνευ όρων και ορίων κατασυκοφάντηση και υπονόμευση της κυβέρνησης στη διάρκεια των κρίσιμων διαπραγματεύσεων είναι, άραγε, φαινόμενα και πρακτικές που οφείλονται στις προσωπικές ελλείψεις και αδυναμίες των ηγεσιών των κομμάτων ή μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ευρύτερο φαινόμενο πλήρους κατάρρευσης, αποηθικοποίησης, και απαξίωσης ενός ευρέως τμήματος του πολιτικού μας συστήματος;

Σε τελική ανάλυση: Φταίνε τα Μνημόνια που οδήγησαν τα παραδοσιακά κόμματα της διακυβέρνησης στο σημερινό τους κατάντημα ή μήπως τα Μνημόνια, το ΔΝΤ, το σύστημα των δανειστών βρήκε ανοιχτές τις πύλες και διαπραγματεύθηκε με ένα ετοιμόρροπο σύστημα, το οποίο και διέλυσε ύστερα από λίγα χρόνια;

Σίγουρα οι σημερινές ηγεσίες των κομμάτων της αντιπολίτευσης (εξαιρουμένου πάντα του ΚΚΕ, που αυτοαναπαράγεται στο δικό του, αυτόνομο, κομματικό πολιτικοϊδεολογικό εργαστήριο, ξεκομμένο από τον χώρο και τον χρόνο) αποτελούν προϊόντα της ιστορικής αυτής κρίσης, την οποία όχι μόνο εκφράζουν αλλά την αναπαράγουν και τη διευρύνουν. Άλλωστε δεν ανέλαβαν τις ηγεσίες των κομμάτων τους λόγω της πολιτικής τους ικανότητας, των ηγετικών τους προσόντων, του προγραμματικού ή πολιτικοϊδεολογικού τους λόγου. Αντίθετα, προέκυψαν μέσα από συναλλαγές, συμβιβασμούς και αλληλοεκβιασμούς, γι’ αυτό και είναι αποσυνδεδεμένες από κοινωνικές διεργασίες, ευρισκόμενες σε ευθεία εξάρτηση από το σύστημα της διαπλοκής… Σ’ αυτό ακριβώς το πλαίσιο θα πρέπει να ερμηνεύσουμε τις σημερινές επιλογές και συμπεριφορές των φορέων του «μαύρου μετώπου», το οποίο επιχειρείται από πολλές πλευρές να συγκροτηθεί κατά της κυβέρνησης.

Σε βάθος χρόνου: Κυβερνήσεις χωρίς εξουσία

Εάν ανατρέξουμε στις αφετηρίες στις οποίες αρχίζει να εκδηλώνεται η κρίση θα διαπιστώσουμε ότι από τις απαρχές της δεκαετίας του 2000 η χώρα κατ’ ουσίαν δεν κυβερνάται, αλλά η όποια πολιτική - διακυβερνητική εξουσία αρκείται -και εξαντλείται- στην τυπική διαχείριση του όλο και διευρυνόμενου νεοφιλελεύθερου προτύπου και των δυνάμεων της εγχώριας διαπλοκής, μια διαχείριση που παραχωρεί χωρίς αντιστάσεις ένα σοβαρό τμήμα της πολιτικής εξουσίας στα αγοραία οικονομικά συμφέροντα και στο κύκλωμα της διαπλοκής.

Η επίσημη πάντως παράδοση της πολιτικής εξουσίας στο ΔΝΤ και στη γερμανική ελίτ έλαβε χώρα στο Καστελλόριζο επτά χρόνια πριν. Από τότε τα δύο παραδοσιακά κόμματα της διακυβέρνησης, μέσα από εναλλακτικούς ρόλους και συνεργασίες στο επίπεδο των μνημονιακών κυβερνήσεων και συγκυβερνήσεων, είτε κατέρρευσαν όπως το ΠΑΣΟΚ είτε μετασχηματίσθηκαν -σε μια μη αντιστρεπτή ιστορικά κατεύθυνση- όπως η ΝΔ προκειμένου να εκφράσουν τον απολύτως προσιδιάζοντα προς το νεοφιλελεύθερο πρότυπο ακροδεξιό - αντικοινωνικό τους χαρακτήρα.

Ο ιστορικός αυτός μετασχηματισμός έχει σαφή, μη αντιστρεπτά χαρακτηριστικά: Κατά πρώτον, το τέλος της αυτονομίας της πολιτικής και την παράδοση της πραγματικής εξουσίας και των κρίσιμων αποφάσεων σε εγχώρια και ξένα οικονομικοπολιτικά συμφέροντα.

Κατά δεύτερον, την αποδέσμευση από την κοινωνική - λαϊκή βάση αναφοράς και από τα συμφέροντα και τις ανάγκες που συνδέονται με τη βάση αυτή. Αποτέλεσμα η απουσία προγραμματικού λόγου, θέσεων και αντιλήψεων πάνω σε κρίσιμα προβλήματα. Ο διάλογος, η επιχειρηματολογία έχουν από καιρό καταργηθεί και στη θέση τους προβάλλει η ακραία και συχνά υβριστική φρασεολογία, η απρόκλητη επιθετική συμπεριφορά, η κατασκευή, διοχέτευση και υπερδιόγκωση δήθεν σκανδάλων ή παρατυπιών. Η χυδαιότητα, η ψευδολογία, η κατασκευασμένη πολιτική ατζέντα συνιστούν σήμερα το κυρίαρχο οπλοστάσιο της αντιπολίτευσης.

Σ’ αυτό το πεδίο κυρίαρχος -και εν πολλοίς αποφασιστικός- είναι ο ρόλος των συστημικών ΜΜΕ. Τα ΜΜΕ δεν μεταδίδουν ειδήσεις και γεγονότα αλλά πολλές φορές τα κατασκευάζουν. Συστημικά ΜΜΕ και αντιπολιτευτικοί φορείς εναλλάσσονται στους ρόλους του πομπού και του δέκτη… Δελτία ειδήσεων και ρεπορτάζ αντικαθιστούν ή υποκαθιστούν τα γραφεία Τύπου κομμάτων της αντιπολίτευσης και στη συνέχεια έρχονται ακόμα και μέσα στη Βουλή ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης να αναπαραγάγουν ως φερέφωνα και κύμβαλα αλαλάζοντα τις κατασκευές και τα ψεύδη τηλεοπτικών σταθμών και πρωτοσέλιδων «σοβαρών» εφημερίδων…

Το «καθεστώς» κλονίζεται και αντιδρά

Η ακολουθούμενη, εδώ και πάνω από δύο χρόνια, στρατηγική της αριστερής παρένθεσης από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν εκφράζει μόνο την επιθυμία επανόδου εις τον απωλεσθέντα παράδεισο της εξουσίας, όπως ορισμένοι αναλυτές επιμένουν. Αυτή η περίπτωση της παθογενούς εξουσιολαγνείας αποτελεί τη μια όψη και αφορά κυρίως προσωπικούς στόχους και φιλοδοξίες.

Πίσω όμως από την επιφάνεια αυτή προβάλλει η αγωνία ενός ολόκληρου καθεστώτος οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων που δρα ασύδοτα και αναπαράγεται για ολόκληρες δεκαετίες. Πρόκειται για μια πολυσύνθετη δομή με ισχυρά ερείσματα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, στο ίδιο το κράτος και στους μηχανισμούς του, μια δομή που διαχειρίσθηκε σε σημαντικό βαθμό τον δημόσιο και κοινωνικό πλούτο και η οποία ασκούσε ουσιαστική πολιτική εξουσία.

Αυτό ακριβώς το «κόμμα-σύστημα» της διαπλοκής -που έχει αποικιοποιήσει και χειραγωγήσει ένα σοβαρό τμήμα του Κοινοβουλίου- διαθέτει τους δικούς του κυρίαρχους ιδεολογικούς μηχανισμούς (κατά Λ. Αλτουσέρ) και επιβάλλει όχι μόνο τη δική του πολιτική ατζέντα και άποψη αλλά διαμορφώνει ευρύτερα τις «αξίες», τους κανόνες, τα «υποδείγματα» των κοινωνικών σχέσεων και συμπεριφορών που συνάδουν απόλυτα προς το αγοραίο νεοφιλελεύθερο, ατομικιστικό αντικοινωνικό πρότυπο.

Αυτό το βαθιά ριζωμένο καθεστώς ένιωσε να απειλείται από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι σήμερα. Δεν κινδυνεύει βεβαίως μόνο από μια κυβέρνηση, που δεν έπαψε άλλωστε να δοκιμάζεται δεινά σε καθημερινή βάση και να υφίσταται την αναπόφευκτη φθορά εξαιτίας των σκληρών μνημονιακών μέτρων.

«Καθεστώς» και λαός

Αντίθετα, το καθεστώς συνειδητοποιεί ότι απέναντί του βρίσκεται η μεγάλη κοινωνική - ταξική πλειοψηφία, που δίνει τον δικό της αγώνα για την επιβίωση, για το παρόν και το μέλλον της. Μέσα από τη σκληρή και δύσκολη αυτή μάχη έχει αναδειχθεί μια κυρίαρχη αντίθεση που εμφανίζεται για πρώτη φορά με τόση διαύγεια. Κι αυτή η μείζων, ιστορική αντίθεση αποκαλύπτει ότι η δομή της διαπλοκής ή θα ξεριζωθεί και θα απενεργοποιηθεί ή θα παραμείνει απρόσβλητη για να ολοκληρώσει το καταστροφικό της έργο σε βάρος του λαού και της πατρίδας μας.

Γι’ αυτό και το καθεστώς αυτό προβάλλει λυσσώδη αντίδραση σε κάθε προσπάθεια αποδόμησης του τριγώνου της διαπλοκής, σε κάθε προσπάθεια εκκαθάρισης από την κόπρο του Αυγείου που συσσώρευσαν τα σκάνδαλα, οι προμήθειες, η καταλήστευση της περιουσίας -εθνικής, οικονομικής και κοινωνικής- ενός ολόκληρου λαού. Γι’ αυτό και έχει ενεργοποιήσει σε τέτοιο πρωτοφανή βαθμό τα κομματικά και πολιτικά του φερέφωνα, που δεν διστάζουν να εκτίθενται και να ευτελίζονται στα μάτια ενός ολόκληρου λαού.

Όμως η ΝΔ και οι «πρόθυμοι» που την ακολουθούν δεν νοιάζονται για τον καθημερινό ευτελισμό τους. Τους ενδιαφέρει να γίνονται αρεστοί από το «σύστημα» Σόιμπλε, το ΔΝΤ και το εγχώριο καθεστώς της διαπλοκής και της διαφθοράς. Άξιος ο μισθός τους…