Σκληρό παζάρι: Ο Τσίπρας θέλει να κλείσει γρήγορα την Αξιολόγηση – Αμετακίνητο το ΔΝΤ – Σφήνα Γιουνκέρ...!!!

του Γιάννη Αλμπάνη

Σκληρό παζάρι βρίσκεται σε εξέλιξη για να κλείσει η Β Αξιολόγηση.  Στο Βερολίνο θα κριθούν όλα με απούσα την Ελλάδα

Ασφαλείς πληροφορίες φέρουν τον Αλέξη Τσίπρα να έχει πάρει την απόφαση να κλείσει η Β Αξιολόγηση το συντομότερο δυνατό. Ο πρωθυπουργός κρίνει ότι είναι προτιμότερο να επωμιστεί τώρα η κυβέρνηση το πολιτικό κόστος των νέων μέτρων, παρά να συντηρηθεί επί μακρόν η αβεβαιότητα.
Η κυβερνητική βούληση προσκρούει στην αδιαλλαξία του ΔΝΤ, το οποίο δεν έχει πέσει ούτε ένα ευρώ από τα 3,6 δισ. μέτρων που απαιτεί Το σκηνικό περιπλέκεται από τη σφήνα του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ που θέλει να διώξει το ΔΝΤ από την Ευρώπη. Οι τύχες του ελληνικού προγράμματος θα κριθούν την Τετάρτη στο Βερολίνο στη συνάντηση Μέρκελ-Λαγκάρντ-Γιούνκερ, χωρίς όμως την παρουσία της Ελλάδας.

«Δίνουμε χώρο, κερδίζουμε χρόνο»

Παρά το ότι είχε δεχτεί εισηγήσεις να κρατήσει άκαμπτη στάση απέναντι στους δανειστές και να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, ο πρωθυπουργός φαίνεται ότι έχει πάρει την απόφαση ότι η Αξιολόγηση πρέπει να κλείσει το συντομότερο δυνατό. Όπως έχει καταστεί πια σαφές, το κλείσιμο της Αξιολόγησης απαιτεί τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Και ΔΝΤ σημαίνει άμεση νομοθέτηση νέων σκληρών μέτρων λιτότητας. Ο Αλέξης Τσίπρας πιστεύει ότι το πολιτικό κόστος των νέων μέτρων που ζητάει το ΔΝΤ, είναι διαχειρίσιμο. Η εκτίμησή του είναι ότι εντέλει η Κοινοβουλευτική Ομάδα θα πειθαρχήσει στις κυβερνητικές αποφάσεις.
Η στρατηγική του Μαξίμου συνοψίζεται στη φράση ανώτερου κυβερνητικού αξιωματούχου: «δίνουμε χώρο, κερδίζουμε χρόνο» Δηλαδή, η κυβέρνηση κάνει παραχωρήσεις στους δανειστές για να παρατείνει την παραμονή της στην εξουσία, ευελπιστώντας ότι θα μπορέσει στην πορεία να «γυρίσει το παιχνίδι.» Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες είχε αποκλειστεί εδώ και αρκετές εβδομάδες για δύο λόγους. Από τη μια μεριά, είναι δεδομένη η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, και, από την άλλη, το κυβερνών κόμμα δεν έχει πολιτικό αφήγημα που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τίναξε την Β Αξιολόγηση, ενώ έχει ήδη νομοθετήσει πολύ σκληρά μέτρα.

Όχι παράταση της αβεβαιότητας

Το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι λήφθηκε και η οριστική απόφαση να μην παραταθεί επί μακρόν η διαπραγμάτευση. Ο πρωθυπουργός φέρεται να έκρινε ότι είναι προτιμότερο να επωμιστεί το κόστος των μέτρων παρά να καθυστερήσει τη συμφωνία για πολύ ακόμα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο Αλέξης Τσίπρας έχει δώσει εντολή να κλείσει η Αξιολόγηση το συντομότερο δυνατό.
Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους ο πρωθυπουργός απέρριψε την επιμήκυνση της διαπραγμάτευσης είναι:
1. Το να προστεθούν 2-3 μήνες στη διαπραγμάτευση δεν διασφαλίζει ένα πιο θετικό αποτέλεσμα, ενώ απομακρύνει την ένταξη της Ελλάδας στο QE.
2. Κατά πάσα πιθανότητα, οι επερχόμενες εκλογές σε Γαλλία και Ολλανδία θα αναδείξουν κυβερνήσεις πιο εχθρικές απέναντι στην Ελλάδα. Επομένως, τον Μάιο τα πράγματα μπορεί να είναι πιο δυσχερή για την κυβέρνηση.
3. Ο χρόνος πιέζει για την ένταξη της Ελλάδας στο QE. Αν και τα χρήματα που θα φτάσουν στην πραγματική οικονομία δεν είναι πάρα πολλά (υπολογίζονται στα 700 εκατομμύρια), το QE θα εξομαλύνει τους ισολογισμούς των τραπεζών. Ακόμα σημαντικότερο όμως για το οικονομικό επιτελείο είναι ότι το QE αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές το καλοκαίρι του 2018. Δεδομένου ότι αυτή η διαδικασία απαιτεί έναν ορισμένο χρόνο, η ένταξη της Ελλάδας στο QE στη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 20 Απριλίου θεωρείται η τελευταία διορία για να προλάβει να βγει η χώρα στις αγορές το καλοκαίρι του 2018. Σημειώνεται ότι όλες οι προβλέψεις του Μνημονίου για την ανάπτυξη και τα πλεονάσματα έχουν σαν προϋπόθεση τη συμμετοχή στο QE
Το Μαξίμου φαίνεται να εκτιμά ότι οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης για τα έτη 2017-2018, η μείωση της ανεργίας και η έξοδος στις αγορές μπορούν να αποτελέσουν πειστικά επιχειρήματα του αφηγήματος ότι το Μνημόνιο τελείωσε και η χώρα επιστρέφει στην κανονικότητα. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι το φθινόπωρο του 2018 ανοίγει «παράθυρο εκλογών» για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρκεί βέβαια να μπορέσει να διαχειριστεί με επάρκεια τα νέα μέτρα που στρέφονται κατά των πιο αδύναμων οικονομικά.

Αδιαλλαξία του ΔΝΤ

Ωστόσο, παρά την απόφαση της κυβέρνησης να ψηφίσει νέα μέτρα λιτότητας προκειμένου να κλείσει η Αξιολόγηση, η συμφωνία έχει κολλήσει στην αδιαλλαξία του ΔΝΤ. Σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο, το Ταμείο δεν έχει κάνει ούτε ένα ευρώ σκόντο από τα 3,6 δισ. (2% του ΑΕΠ) νέων μέτρων που απαιτεί. Το ΔΝΤ φαίνεται να μην έχει αποδεχτεί ούτε τις συμβιβαστικές φόρμουλες που επεξεργάστηκε ο Γερούν Ντάισεμπλουμ. Σύμφωνα με γραμμή πληροφόρησης από τις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση έχει ήδη αποδεχτεί μέτρα ύψους 1,8 δισ. (1% του ΑΕΠ). Όμως αυτή η πληροφορία δεν κατέστη δυνατό να διασταυρωθεί από κυβερνητική πηγή.
Εκκρεμότητα υπάρχει και με το θέμα του χρέους. Για το χρέος πρέπει να αποσαφηνιστεί η φόρμουλα βάσει της οποίας θα… τετραγωνιστεί ο κύκλος. Δηλαδή θα πρέπει να βρεθεί η διατύπωση η οποία ταυτόχρονα:
1. Θα επιτρέψει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, δεδομένου ότι το καταστατικό του επιβάλλει να χρηματοδοτεί μόνο χώρες που έχουν βιώσιμο χρέος.
2. Θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΚΤ να εντάξει την Ελλάδα στο QE, κάτι για το οποίο η βιωσιμότητα του χρέους αποτελεί βασική προϋπόθεση.
3. Δεν θα προβλέπει κούρεμα του χρέους τουλάχιστον μέχρι τις Γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο.

Σφήνα Γιουνκέρ

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από τη σφήνα Γιουνκέρ. Ο πρόεδρος της Κομισιόν επιδιώκει την αποπομπή του ΔΝΤ από την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο ότι η έκθεση της Κομισιόν για την πορεία της ελληνικής οικονομίας υιοθέτησε ουσιαστικά τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης και όχι αυτές του ΔΝΤ.
Ο Γιουνκέρ επαναφέρει την πρόταση για κλείσιμο της Αξιολόγησης σε δύο φάσεις: Στην πρώτη φάση τις επόμενες εβδομάδες κλείνει το δημοσιονομικό και καταβάλλεται η δόση, ενώ η δεύτερη, που αφορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα του χρέους, πάει για το φθινόπωρο. Δεν είναι σαφές πώς με την με την πρόταση Γιούνκερ θα διασφαλιστεί η ένταξη της Ελλάδας στο QE.

Ραντεβού στο Βερολίνο

Αν και ο στόχος της κυβέρνησης ήταν να επιτευχθεί κατ’ αρχήν πολιτική συμφωνία (agreement in sight) στο Eurogroup της Δευτέρας, αυτή τη προοπτική μοιάζει πλέον απίθανη.
Αντιθέτως, φαίνεται ότι οι τύχες του ελληνικού προγράμματος θα κριθούν στη συνάντηση Μέρκελ-Λαγκάρντ-Γιούνκερ την Τετάρτη στο Βερολίνο. Η προσωπική εμπλοκή της κ. Μέρκελ σίγουρα χαροποιεί τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος την επιδίωκε εδώ και καιρό.
Όμως αποτελεί μείζον ζήτημα ότι κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της Ελλάδας θα ληφθούν χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της ελληνικής κυβέρνησης.