Συμβιβασμός, εκλογές ή ρήξη…, Όλα παίζονται...!!!

Γράφει ο Γιάννης Σπ. Παργινός

« Τα προβλήματα οξύνονται, γιγαντώνονται και πολλαπλασιάζονται. Ή τα επιλύουμε  ή πέφτουμε», αποφαίνεται κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης που αρέσκεται σε φιλολογικού τύπου χρησμούς.  

Κλείνει, δε, την εκτίμησή του με το σύνθετο ερώτημα : «Ποια λύση, πότε και πως σε μια κοινωνία σε απόγνωση».;  

            

Την όντως δύσκολη και περίπλοκη κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει η κυβέρνηση, συμπληρώνει εύγλωττα κι άλλος κυβε3ρνητικός αξιωματούχος. Ο υπουργός αναπληρωτής οικονομικών, Τρύφων Αλεξιάδης, - άριστος γνώστης των οικονομικών αντοχών της κοινωνίας ως ένοικος του γενικού λογιστηρίου του κράτους αλλά κι ως πρώην συνδικαλιστής εφοριακός - ,  είναι πιο σαφής και  καταγράφει επακριβώς το πρόβλημα της κυβέρνησης, των πολιτών και της όποιας κυβέρνησης ήθελε διαδεχθεί την τωρινή :

«η ελληνική κοινωνία αλλά και οι πολιτικοί έχουν φτάσει στα όριά τους…, δεν μπορούν να δεχθούν νέα μέτρα». Συμπληρώνει, δε, με νόηνμα… «Πρέπει να είναι και από την άλλη πλευρά σαφές ότι δεν είναι δυνατόν αυτήν τη στιγμή η ελληνική κοινωνία να δεχθεί νέα μέτρα.

Από 1/1/17, με βάση τη συμφωνία που ψηφίσαμε όχι τότε μόνοι μας άλλα 221 βουλευτές, θα έχουμε κι άλλη αύξηση του ΦΠΑ σε μία σειρά νησιών. Ποιος πολιτικά μπορεί να σηκώσει και νέα μέτρα σαν αυτά που προτείνουν κάποιοι;». Και καταλήγει με νόημα : «Δεν μπορούμε να δεχτούμε τη διαρκή επιχειρηματολογία ή τη λογική νέα μέτρα ή νέα μνημόνια ή νέες συμφωνίες ή οτιδήποτε άλλο. Έχουμε κάνει το 2015 μία συμφωνία. Εμείς τηρούμε τη συμφωνία με μεγάλες δυσκολίες και πολλά πολιτικά προβλήματα. Δεν ζούμε σε κάποιο πύργο απομονωμένοι από την κοινωνία».!

           

Στο ίδιο πνεύμα κι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κι υπεύθυνος του οικονομικού σχεδιασμού της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, ξεκαθαρίζει πως…, «Δεν προβλέπει νέο πρόγραμμα η συμφωνία που έχουμε υπογράψει», μιλώντας στην ΕΡΤ και διέψευσε τα σενάρια περί νέου μνημονίου, τονίζοντας ότι «κάτι τέτοιο δεν βρίσκεται στον σχεδιασμό της κυβέρνησης». «Πάντα θα υπάρχουν κάποιοι που θα μιλούν για τέταρτο και πέμπτο μνημόνιο», όπως είπε, ενώ τόνισε ότι είναι «παράλογο να μιλάμε για νέο πρόγραμμα» και η σχετική συζήτηση προκαλεί ζημιά.!

                                      Ομπάμα και το «ιερό δισκοπότηρο»

         

Μέσα σ αυτό, το διόλου πολιτικά εύκρατο κλίμα,  πρωθυπουργός και κυβέρνηση προετοιμάζονται πυρετωδώς κι εναγωνίως για το καυτό τριήμερο, 14 έως και 16 του μηνός. Στις 14 είναι η άφιξη των εκπροσώπων των θεσμών στις 14 Νοεμβρίου για την επίλυση των περισσότερων ανοιχτών θεμάτων της εν εκκρεμότητα ευρισκομένης δεύτερης αξιολόγησης. Στις 15 αφικνείται στην Αθήνα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα. Ο απερχόμενος πλανητάρχης, -μια εβδομάδα νωρίτερα θα έχει εκλεγεί ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου - , είναι κάτι σαν Μεσσίας ή σαν  κομιστής του «Ιερού δισκοπότηρου» για την κυβέρνηση, καθώς όλοι προσμένουν  να τείνει χείρα βοηθείας προς την Αθήνα για το θέμα του χρέους, καθώς θα ακολουθήσει η συνάντησή του με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ. Επί τούτου, είναι με σαφές πως στην κορυφή της ατζέντας των συνομιλιών που θα έχει με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα θα βρεθεί στο χρέος…., ωστόσο, ουδείς μπορεί να εκτιμήσει τα εξής :

-         Μέχρι ποίου σημείου μπορεί να πιέσει αμερικανός πρόεδρος το Βερολίνο, και δη απερχόμενος…

-         Ποια ανταλλάγματα θα θέσει στο τραπέζι και θα ζητήσει από την Αθήνα σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών διεργασιών στην περιοχή…

-         Πόσο έχει επηρεάσει αρνητικά την Ουάσιγκτον, η φιλοϊρανική στροφή της Αθήνας με την προβολή βέτο κατά του εμπάργκο που η Ευρωπαϊκή Ένωση, από κοινού με τις ΗΠΑ, έχουν επιβάλλει στην Τεχεράνη…

-         Κατά πόσον θα έχει ενδυναμώσει ή αποδυναμώσει την διαπραγματευτική ικανότητα του απερχόμενου προέδρου ή εκλογή νέου…, και δη μια ενδεχόμενη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ … 

                               Οι Συμπληγάδες της Β΄ Αξιολόγησης

       

Πέραν της όποιας θετικής ή μη παρέμβασης των ΗΠΑ για την «σημαντική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους», - όπως έχουν διαλαλήσει παντί τρόπω και χρόνω αμερικανοί αξιωματούχοι - , όλες οι πλευρές έχουν ταχθεί υπέρ των μεταρρυθμίσεων, όπερ σημαίνει και ολοκλήρωση των δεσμεύσεων για την δεύτερη αξιολόγηση…

      

Τούτων τηρουμένων, η διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης δεν εξελίσσεται όπως θα περίμενε το Μέγαρο Μαξίμου και είναι ορατό το ενδεχόμενο να μην υπάρξει τελική συμφωνία μέχρι τις 20-25 Νοεμβρίου όπως ήταν ο αρχικός στόχος της ελληνικής πλευράς, καθώς η Αθήνα…, θα υποχρεωθεί να αναλάβει δεσμεύσεις, ενδεχομένως και πέραν του μνημονίου...

      

Οι ενδείξεις από τις αντιδράσεις των κλιμακίων των Θεσμών  είναι σαφώς ανησυχητικές : για να εξασφαλίσει έστω και την παραμικρή διευκόλυνση στο θέμα του χρέους, η ελληνική πλευρά θα υποχρεωθεί να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις, ενδεχομένως και πέραν αυτών που περιγράφονται ήδη στο μνημόνιο. Με τη συμπλήρωση του πρώτου γύρου των διαβουλεύσεων για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης – άρχισε καθυστερημένα, ουσιαστικά την περασμένη Κυριακή, και ολοκληρώνεται σήμερα με τα εργασιακά – οι δύο πλευρές το μόνο που κατάφεραν ουσιαστικά είναι να συλλέξουν έναν μακρύ κατάλογο με διαφωνίες:

       

Εργασιακά, ειδικά μισθολόγια, προϋπολογισμός, μεσοπρόθεσμο, εξωδικαστικός συμβιβασμός, ακατάσχετος λογαριασμός, χρηματοδότηση κομμάτων, χρηματοδότηση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος συνθέτουν μια πρώτη λίστα με ανοικτά θέματα, ενώ το «φάντασμα» των μέτρων έχει ήδη αρχίσει να πλανάται πάνω από το Μέγαρο Μαξίμου και να ανησυχεί τα μέγιστα τους κυβερνώντες.

                                  Πρόβλημα Προϋπολογισμού

       

Το πώς θα κλείσει ο προϋπολογισμός του 2016,  –  ή ακριβέστερα…,  πώς θα συμφωνήσουν  Θεσμοί και κυβέρνηση να κλείσει – , επηρεάζει σαφώς και τον προϋπολογισμό του 2017, ο οποίος πρέπει να έχει ακόμη υψηλότερο πλεόνασμα, 1,75%. Και γι’ αυτό το θέμα οι θεσμοί είχαν να προβάλουν τις αντιρρήσεις τους, οι οποίες προϋπολογίζονται σε περίπου 1 δισ. ευρώ. Πώς προκύπτει αυτό το ποσό; 

-         Η χρηματοδότηση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης  είναι μνημονιακή απαίτηση να προχωρήσει. Η ελληνική πλευρά παρουσίασε στοιχεία με βάση τα οποία θεωρείται εξαιρετικά δυσχερής η περικοπή άλλων κοινωνικών επιδομάτων προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, παρέμβαση η οποία έχει προϋπολογισμό κοντά στα 571 εκατ. ευρώ. Για τη χρηματοδότηση του συγκεκριμένου μέτρου φέρεται να έχει προταθεί και από το ΔΝΤ και από την Παγκόσμια Τράπεζα η περαιτέρω μείωση του αφορολογήτου της κλίμακας φορολόγησης φυσικών προσώπων (μισθωτών, αγροτών, συνταξιούχων).

-         Στον προϋπολογισμό του 2017, έχει ενσωματωθεί πρόβλεψη για περικοπές της τάξεως των 34 εκατ. ευρώ από τα ειδικά μισθολόγια. Είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία θέλει να αποφύγει τις περικοπές στα ειδικά μισθολόγια και κυρίως στα σώματα ασφαλείας. Τα σώματα ασφαλείας τελούν υπό την... προστασία του προέδρου των ΑΝΕΛΛ Πάνου Καμμένου και ενδεχόμενη μείωση των αποδοχών τους μπορεί να προκαλέσει ρήγμα στο εσωτερικό της κυβέρνησης.  Άμυνας. 

                                                          Οι ελπίδες

        

Τούτων όλων δοθέντων, οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου κρίνουν  πως, παρά τις δυσκολίες, είναι δυνατόν να υπάρξει συμφωνία με τους Θεσμούς κατά τον τελικό γύρο διαβουλεύσεων και να παρουσιαστεί στο Eurogroup της 9^ης Δεκεμβρίου. Τότε ευελπιστεί η κυβέρνηση,  να εγκριθεί η Β΄ αξιολόγηση που θα φέρει  6 δισ. ευρώ στα ταμεία του κράτους και θα ανοίξει επίσημα το μέγα θέμα του χρέους.

       

Οι πιο νουνεχείς και συγκρατημένοι στη ν κυβέρνηση, δεν περιμένουν ότι θα δοθεί συνολική λύση σε αυτήν τη φάση και αναγνωρίζουν ότι η όποια απόφαση ληφθεί, θα συνοδεύεται από «προαπαιτούμενα» για την ελληνική πλευρά. Οι ελπίδες για κάτι συγκεκριμένο εστιάζονται αυτήν τη στιγμή στο «πακέτο» με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, το οποίο προετοιμάζεται εδώ και αρκετό διάστημα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Το πακέτο αυτό περιλαμβάνει:

-         Α . Ομαλοποίηση των πληρωμών τόκων. Ο στόχος αυτή της παρέμβασης είναι να μην υπάρξουν «βουνά» πληρωμών αποκλειστικά για τόκους, κυρίως μετά το 2021…

-         Β . Μείωση επιτοκίων σε συγκεκριμένο κομμάτι του χρέους. Στην απόφαση του Eurogroup αναφέρεται ότι «μπορεί να γίνει χρήση της χρηματοδότησης από EFSF / ESM για τη μείωση του κινδύνου από τα επιτόκια χωρίς αυτό να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος»….

-         Γ . Σταθεροποίηση των επιτοκίων, προκειμένου να μειωθεί το ρίσκο, μέσω της αξιοποίησης εργαλείων του ESM. Τα σταθερά επιτόκια δημιουργούν ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον καθώς αφαιρούν την αβεβαιότητα που προκύπτει από τα κυμαινόμενα…

   Ωστόσο, πάντα τα ανωτέρω είναι συνεπαγόμενα σκληρών μέτρων που πρέπει να έχουν ληφθεί για να δύναται η κυβέρνηση να αποσπάσει κάτι συγκεκριμένο στο θέμα του χρέους...

                                     Συμβιβασμός – εκλογές – ρήξη

     

Μέσα σ αυτό το λίαν εκρηκτικό περιβάλλον, τα ενδεχόμενα για την κυβέρνηση είναι τρία : 

-         Συμβιβάζεται με τους δανειστές και τις απαιτήσεις τους…

-         Καταγγέλλει τις «ακραίες απαιτήσεις» και προσφεύγει σε εκλογές θέτοντας το ερώτημα : Συμβιβασμός ή Ρήξη με τους δανειστές…-

-         Ανυπακοή στους δανειστές και ρήξη…

Πάντως,  ουδείς αποκλείει ακόμα και το ενδεχόμενο πτώσης της κυβέρνησης. Δεν είναι τυχαίες οι δηλώσεις του υπουργού εσωτερικών Παναγιώτη Κουρουμπλή, που έκανε λόγο για «Βαρύτατες ευθύνες για όποιον οδηγήσει την χώρα σε πρόωρες εκλογές». Εξέφρασε, δε, την βεβαιότητα, ότι κανείς δεν θα τολμήσει να ρίξει την κυβέρνηση την ώρα που είναι ανοιχτά φλέγοντα θέματα όπως αυτό του προσφυγικού αλλά και του χρέους που αποτελεί πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης….

     

Το όλο κλίμα των ημερών, σε συνδυασμό με τις τηλεοπτικές άδειες, την αντιπαράθεση με την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας και με την δεινή οικονομική κατάσταση περιπλέκουν έτι περεταίρω και τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης. Είναι σαφές πως δεν είναι θέμα μόνον προσώπων. Κυρίως είναι θέμα, πολιτικού σχεδίου μέσα στο οποίο θα εντάσσεται ο ανασχηματισμός. Κι αυτό το σχέδιο, κατά τον πρωθυπουργό και τους επιτελείς του θα πρέπει να λαμβάνει υπόψην του, το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις για το χρέος ώστε η χώρα να ενταχθεί στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, έστω και αν απαιτηθούν νέα μέτρα ή και νέα συμφωνία με το ΔΝΤ, ή θα υπάρχει και… plan b, για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες; Ο εν λόγω προβληματισμός περιπλέκεται αν ληφθούν υπόψην κι οι λεπτοί εσωκομματικοί συσχετισμοί με το λίαν πρόσφατο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ… 

Το παρόν κείμενο ρεπορτάζ-ανάλυση δημοσιεύεται στην εφημερίδα ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ του Σαββάτου 5 Νοεμβρίου 2016